Trong mắt của các chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ tim mạch, cà chua không chỉ là một loại rau quả thông thường, mà còn là một thực phẩm trị liệu có giá trị sinh học cao, giúp ổn định huyết áp, kháng viêm và làm chậm quá trình lão hóa.
Những nghiên cứu y học gần đây đã xác nhận rằng việc ăn một trái cà chua mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ mắc tăng huyết áp đến 36%.
Giảm 36% nguy cơ tăng huyết áp
Tiết Hiểu Tinh, chuyên gia dinh dưỡng giàu kinh nghiệm người Đài Loan (Trung Quốc) cho biết, một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Tim mạch Phòng ngừa Châu Âu (European Journal of Preventive Cardiology) năm 2024 đã chỉ ra rằng, trong số 7.056 người cao tuổi có nguy cơ tim mạch cao, những người tiêu thụ trên 110 gram cà chua mỗi ngày có nguy cơ mắc tăng huyết áp thấp hơn 36% so với nhóm người chỉ ăn ít hơn một lần mỗi tuần.
Chuyên gia Tiết Hiểu Tinh cho biết, nghiên cứu này đặc biệt phát hiện cà chua có tác dụng hạ huyết áp tâm trương rõ rệt và có tác dụng nổi bật ở những bệnh nhân tăng huyết áp độ 1.
Ngoài ra, một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng, việc tiêu thụ các sản phẩm từ cà chua giúp giảm đáng kể nồng độ cytokine tiền viêm TNF-α, từ đó mang lại hiệu quả tiềm năng trong kiểm soát các tình trạng viêm mạn tính thường gặp hiện nay chẳng hạn như béo phì, bệnh tim mạch và tình trạng kháng insulin…
Bảo vệ tuyến tiền liệt
Cà chua không chỉ là thực phẩm hỗ trợ sức khỏe tim mạch, mà còn được các bác sĩ tiết niệu đánh giá cao trong việc chăm sóc và bảo vệ tuyến tiền liệt. Một nghiên cứu khoa học cho thấy, việc ăn cà chua nguyên trái mang lại hiệu quả toàn diện hơn trong việc giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tuyến tiền liệt, so với chỉ dùng riêng lẻ một hoạt chất thực vật (phytochemical).
Ngoài ra, việc ăn cà chua nấu chín và sốt cà chua có liên quan rõ rệt đến giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt, trong khi ăn cà chua sống không cho thấy hiệu quả bảo vệ tuyến tiền liệt rõ ràng.
Chuyên gia dinh dưỡng Tiết Hiểu Tinh khuyến cáo, để chăm sóc bảo vệ tuyến tiền liệt hiệu quả, nên ưu tiên ăn cà chua đã nấu chín cùng với dầu ô liu, vì ăn cà chua đã nấu chín sẽ giúp tăng khả năng hấp thu lycopene, vượt trội so với việc ăn cà chua sống.
“Hiệu quả bảo vệ toàn diện” của cà chua
Tác dụng bảo vệ sức khỏe nổi bật của cà chua đến từ ba dưỡng chất chính: gồm lycopene, kali và vitamin C.
1. Lycopene
Là một chất chống oxy hóa mạnh, giúp loại bỏ các gốc tự do, bảo vệ tế bào nội mô mạch máu, từ đó phòng ngừa bệnh tim mạch, ung thư tuyến tiền liệt và lão hóa da do ánh sáng (hay lão hóa da do quang hóa).
2. Kali
Có vai trò thải natri, điều hòa huyết áp và ngăn ngừa tình trạng giữ nước (gây phù nề). Kali đặc biệt quan trọng trong việc điều chỉnh ảnh hưởng của chế độ ăn giàu muối, thường gặp ở người có thói quen ăn mặn.
3. Vitamin C
Góp phần tăng cường miễn dịch, hỗ trợ hấp thu sắt không heme, từ đó tăng hiệu quả tạo máu khi được sử dụng kết hợp với thực phẩm giàu sắt.
Chuyên gia dinh dưỡng Tiết Hiểu Tinh cho biết, ngoài ba dưỡng chất chính kể trên, cà chua còn chứa chất xơ, polyphenol và enzyme tự nhiên, giúp tăng cường chức năng tiêu hóa và chống viêm.
Chỉ với một trái cà chua nhỏ mỗi ngày, chúng ta đã có thể cung cấp cho cơ thể một gói chất chống oxy hóa, mang lại “hiệu quả bảo vệ toàn diện”, hay còn gọi là lợi ích toàn diện từ hệ tim mạch, tiêu hóa, da, tuyến tiền liệt cho đến hệ miễn dịch.
Tối ưu hóa khả năng hấp thu dưỡng chất
Chuyên gia dinh dưỡng Tiết Hiểu Tinh nhấn mạnh rằng, ăn cà chua đúng cách sẽ tối ưu hóa khả năng hấp thu dưỡng chất. Trong đó, ăn sống cà chua không hẳn là cách hấp thu dinh dưỡng tốt nhất. Bởi vì, lycopene là hoạt chất chống oxy hóa chính trong cà chua, nó là một chất tan trong chất béo, do đó việc nấu chín kết hợp với một lượng nhỏ chất béo tốt (chẳng hạn như dầu ô liu) sẽ giúp tăng khả năng hấp thu lên gấp 2-3 lần so với ăn sống cà chua.
Chuyên gia dinh dưỡng Tiết Hiểu Tinh chia sẻ một số phương pháp chế biến đơn giản giúp tăng sinh khả dụng của lycopene bao gồm:
· Canh súp cà chua,
· Trứng xào cà chua,
· Bò hầm cà chua,
· Sốt thịt cà chua.
Ngoài ra, nước ép cà chua cũng là một lựa chọn tốt, miễn là không thêm đường hoặc một ít muối, sẽ giúp hạn chế gánh nặng chuyển hóa cho người có nguy cơ tim mạch hoặc tăng huyết áp.
Hàng ngày, chúng ta có thể ăn 1 trái cà chua cỡ trung bình hoặc sử dụng một lượng thích hợp sản phẩm từ cà chua nấu chín, nó tương đương với trên 110 gram cà chua mỗi ngày. Đây là liều lượng được chứng minh có hiệu quả bảo vệ sức khỏe trong các nghiên cứu lâm sang về cà chua gần đây.
