Bưởi là loại trái cây ít calo, giàu chất xơ, giúp no lâu, hạn chế thèm ăn và hỗ trợ kiểm soát cân nặng.
Ngoài ra, bưởi còn có chỉ số đường huyết thấp, ít gây tích mỡ, giúp phòng ngừa cảm cúm, hạn chế quá trình hình thành nitrosamine (một hợp chất có khả năng gây ung thư), từ đó hỗ trợ phòng chống ung thư và giảm cholesterol máu.
Tuy nhiên, khi ăn bưởi vẫn có một số chống chỉ định mà người dùng cần đặc biệt lưu ý.
Bưởi ít calo và nhiều chất xơ
Trần Quán Dung, chuyên gia dinh dưỡng giàu kinh nghiệm người Đài Loan (Trung Quốc) cho biết, bưởi nổi tiếng là loại trái cây ít calo, đồng thời chứa lượng chất xơ dồi dào và có chỉ số đường huyết (GI) thấp. Khẩu phần hợp lý được khuyến nghị là khoảng 165 gram trong mỗi lần ăn, sẽ tương đương với 2/3 chén ăn cơm.
Với lượng này, bưởi chỉ cung cấp 55 kcal, nhưng sẽ mang lại tới 2,1 gram chất xơ, rất hữu ích cho tiêu hóa, kiểm soát đường huyết, hạn chế thèm ăn và hỗ trợ kiểm soát cân nặng.
Bưởi giúp giảm hình thành chất gây ung thư
Theo chuyên gia dinh dưỡng Trần Quán Dung, ngoài đặc tính ít calo, giàu chất xơ, bưởi còn mang lại nhiều lợi ích khác cho sức khỏe. Bưởi chứa hàm lượng vitamin C dồi dào, giúp tăng cường miễn dịch, phòng ngừa cảm cúm, đồng thời ức chế sự hình thành nitrosamine, một chất có khả năng gây ung thư. Vitamin C trong bưởi cũng tham gia vào quá trình tổng hợp collagen cho da, nhờ đó hỗ trợ làm đẹp da và chống lão hóa.
Bên cạnh đó, lượng chất xơ hòa tan trong bưởi không chỉ giúp cải thiện tình trạng táo bón mà còn cung cấp “nguồn thức ăn” cho lợi khuẩn, góp phần duy trì hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh.
Bưởi hỗ trợ hạ cholesterol và tăng cường chống ung thư
Chuyên gia Trần Quán Dung cho biết, bưởi còn giàu các hợp chất thực vật (phytochemicals) như naringenin và limonin, có tác dụng kích hoạt enzyme giải độc, đồng thời ức chế quá trình tổng hợp cholesterol trong cơ thể.
Nhờ đó, bưởi không chỉ có lợi trong kiểm soát mỡ máu, mà còn đóng vai trò trong phòng ngừa ung thư và bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Một số lưu ý quan trọng khi ăn bưởi
Theo bác sĩ đông y Thiệu Vũ Hào cho biết, dù bưởi là loại trái cây có nhiều lợi ích sức khỏe và ít calo, nhưng không phải ai cũng có thể ăn tùy ý, đặc biệt là những người đang sử dụng một số loại thuốc đặc trị.
Các loại trái cây như bưởi, bưởi chùm (hay còn gọi là bưởi đắng, bưởi bồ đào, bưởi nho được dịch theo từ tiếng Anh: grapefruit) đều chứa furanocoumarin, một hợp chất có khả năng ức chế enzym chuyển hóa thuốc CYP3A4 trong ruột non.
Khi enzym CYP3A4 bị ức chế, khả năng phân giải và thải trừ thuốc bị giảm sút, dẫn đến nồng độ thuốc trong máu tăng cao hơn mức dự kiến, từ đó có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc tăng độc tính của thuốc. Đặc biệt, ảnh hưởng này có thể kéo dài đến 3 ngày sau khi ăn, ngay cả khi chỉ sử dụng một lượng nhỏ bưởi hoặc nước ép bưởi.
Do đó, bác sĩ Thiệu Vũ Hào nhấn mạnh rằng: ngay cả khi ăn bưởi cách thời điểm dùng thuốc 2 tiếng, vẫn không thể tránh được hiện tượng tương tác thuốc, do hiệu ứng ức chế enzym CYP3A4 trong gan và ruột non có thể kéo dài đến 3 ngày sau khi ăn bưởi, uống nước ép bưởi hoặc các chế phẩm từ bưởi. CYP3A4 là enzyme tham gia chuyển hóa nhiều loại thuốc.
Bác sĩ Thiệu Vũ Hào cũng liệt kê một số nhóm thuốc dễ bị ảnh hưởng, bao gồm:
• Thuốc hạ mỡ máu (nhóm statin), ví dụ như Simvastatin, Atorvastatin.
• Thuốc hạ huyết áp (nhóm chẹn kênh canxi - CCB) ví dụ như Amlodipine, Nifedipine.
• Thuốc an thần, chẳng hạn như thuốc ngủ.
• Thuốc tim mạch, ví dụ như thuốc chống rối loạn nhịp tim.
• Thuốc ức chế miễn dịch, chẳng hạn như Cyclosporine, Tacrolimus.
• Thuốc chống động kinh, ví dụ như Levetiracetam, Carbamazepin.
Vì vậy, người bệnh đang dùng thuốc nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi ăn bưởi.
Ngoài ra, không nên ăn bưởi quá nhiều, dù bưởi ít calo và giàu chất xơ, nhưng nếu ăn vượt mức khuyến nghị có thể gây đầy bụng, khó tiêu, rối loạn tiêu hóa. Đặc biệt, người có bệnh dạ dày cần lưu ý hơn khi ăn bưởi, vì bưởi có vị chua nhẹ, ăn khi bụng đói có thể gây kích thích niêm mạc dạ dày, làm tăng triệu chứng trào ngược hoặc đau dạ dày.
Người dùng thuốc đông y cũng nên tránh ăn bưởi
Bác sĩ Thiệu Vũ Hào bổ sung rằng, với những người đang dùng thuốc đông y, do cơ thể cũng sử dụng những con đường chuyển hóa tương tự, nên tuy chưa có đầy đủ nghiên cứu, nhưng nhiều khả năng bưởi cũng ảnh hưởng đến hiệu quả hoặc chuyển hóa của thuốc đông y. Do đó, tốt nhất nên tránh ăn bưởi khi đang uống thuốc đông y.
Bác sĩ Thiệu Vũ Hào cho biết, một số loại trái cây khác không chứa furanocoumarin và không ảnh hưởng đến chuyển hóa thuốc, nên có thể ăn một cách an toàn ngay cả khi đang dùng thuốc tây y hoặc thuốc đông y, chẳng hạn như: cam, quýt và chanh…
