Tin tứcPhát hiện này đang khiến giới thiên văn học đặt nhiều câu hỏi về sự hình thành và tiến hóa của các hành tinh trong vũ trụ.
Nhóm nghiên cứu do giáo sư Man Hoi Lee thuộc Đại học Hồng Kông dẫn đầu, vừa công bố kết quả phát hiện hành tinh nu Octantis Ab (còn gọi là nu Oct Ab hoặc v Oct Ab) trong hệ sao đôi nu Octantis. Điều gây kinh ngạc là hành tinh này di chuyển ngược chiều so với quỹ đạo quay của hai ngôi sao trong hệ, điều mà các mô hình hình thành hành tinh hiện nay khó có thể lý giải.
Theo SciTech Daily, hành tinh nu Octantis Ab có khối lượng gấp khoảng hai lần Sao Mộc, quay quanh ngôi sao chính nu Octantis A với chu kỳ quỹ đạo xấp xỉ 400 ngày. Điều kỳ lạ là hành tinh này quay ngược hướng với quỹ đạo của cặp sao chủ, một hiện tượng mà các nhà khoa học cho rằng "không nên xảy ra".
Hệ sao đôi nu Octantis cách Trái Đất khoảng 69 năm ánh sáng, bao gồm một sao khổng lồ nu Octantis A, nặng gấp khoảng 1,6 lần Mặt Trời, và một ngôi sao đồng hành nu Octantis B, nhỏ hơn với khối lượng bằng khoảng một nửa Mặt Trời. Cặp sao này hoàn thành một vòng quỹ đạo quanh nhau sau mỗi 1.050 ngày.
Hành tinh nu Octantis Ab được phát hiện nhờ việc phân tích dữ liệu quan sát suốt 18 năm qua, kết hợp với các dữ liệu mới thu thập từ máy quang phổ HARPS tại Đài quan sát Nam Âu (ESO). Những quan sát này giúp nhóm nghiên cứu khẳng định quỹ đạo nghịch hành của hành tinh này là có thật và không phải do sai số hay yếu tố ngoại lai nào gây ra.
Bài báo công bố trên tạp chí Nature cho rằng phát hiện này có thể cung cấp những hiểu biết mới về sự hình thành và tiến hóa của các hành tinh trong hệ sao đôi. Các nhà khoa học đã đưa ra một số giả thuyết để lý giải hiện tượng lạ này.
Một giả thuyết cho rằng ngôi sao đồng hành nu Octantis B thực chất là tàn dư của một sao lùn trắng. Ban đầu, ngôi sao này có khối lượng lớn gấp 2,4 lần Mặt Trời, nhưng sau quá trình tiến hóa, nó đã phóng ra lượng lớn vật chất và sụp đổ thành một sao lùn trắng có khối lượng nhỏ hơn.
Quá trình này có thể đã xảy ra khoảng 2 tỉ năm trước, tạo ra một đĩa vật chất nghịch hành bao quanh ngôi sao lớn hơn nu Octantis A. Hành tinh nu Octantis Ab nhiều khả năng đã hình thành từ đĩa vật chất nghịch hành đó, dẫn tới quỹ đạo quay ngược hiện tại.
Giáo sư Man Hoi Lee nhận định: "Hành tinh nu Octantis Ab có thể đã được sinh ra từ chính những tàn tích mà ngôi sao đồng hành phóng ra khi tiến hóa thành sao lùn trắng".
Một giả thuyết khác cho rằng hành tinh này ban đầu quay thuận chiều quanh cả hai ngôi sao, nhưng trong quá trình tương tác hấp dẫn phức tạp, nó đã bị ngôi sao nu Octantis A “bắt giữ” và đảo ngược quỹ đạo.
