Tin tứcTài xế taxi Sabin Kumar Chettri ở thủ đô Kathmandu là một trong những người tiên phong. Năm 2024, anh quyết định bán chiếc xe xăng đã gắn bó suốt gần một thập kỷ để chuyển sang xe điện.
Không còn phải lo chi phí bảo dưỡng cao, giá xăng biến động, giờ đây, mỗi ngày chạy 130 km, anh chỉ tốn khoảng 500 rupee (95.000 đồng) để sạc điện - một con số đáng mơ ước với bất kỳ tài xế nào.
Từ 250 xe điện vào năm 2020, đến năm 2024 Nepal đã có hơn 13.000 chiếc lưu hành. Xe điện chiếm tới 76% lượng xe du lịch mới bán ra, một nửa lượng xe thương mại hạng nhẹ tỷ lệ chỉ xếp sau Na Uy, Singapore và Ethiopia. Trong khi đó, tỷ lệ trung bình toàn cầu mới chỉ đạt 20%.
Từ quốc gia ô nhiễm đến chiến binh xanh
Kathmandu từng nằm trong nhóm thành phố ô nhiễm nhất thế giới với nồng độ bụi mịn PM2.5 cao gấp 20-35 lần khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).
Với 1,75 triệu phương tiện xả thải, cộng thêm khói từ lò gạch, cháy rừng, bụi công trường và đốt rác, không khí trở thành mối đe dọa nghiêm trọng. Ước tính ô nhiễm không khí gây ra hơn 26.000 ca tử vong mỗi năm tại Nepal.
Chính sách khuyến khích xe điện được kỳ vọng là giải pháp lâu dài để Nepal thoát khỏi vòng luẩn quẩn ô nhiễm - y tế - chi phí xã hội.
Theo ông Suresh Shrestha kỹ sư cấp cao tại Bộ Cơ sở hạ tầng và Giao thông Nepal nhu cầu xe điện bùng nổ nhờ vào ưu đãi thuế, phát triển trạm sạc và tận dụng thủy điện dồi dào từ dãy Himalaya.
Chính phủ nước này đặt mục tiêu đến năm 2030, 90% xe cá nhân và 60% xe công cộng bốn bánh bán ra sẽ là xe điện. Để hiện thực hóa, Nepal giảm mạnh thuế nhập khẩu thiết bị, đầu tư hạ tầng và đẩy mạnh giáo dục kỹ thuật viên trong ngành EV.
Từ năm 2021, Nepal đã áp mức thuế nhập khẩu tối đa 40% với xe điện so với 180% đối với xe chạy xăng dầu. Một chiếc SUV điện của Hyundai có giá chỉ khoảng 38.000 USD rẻ hơn bản xăng dầu dù công nghệ hiện đại hơn.
Nepal Electric Authority (NEA) - cơ quan quản lý điện lực xây dựng hơn 60 trạm sạc khắp cả nước. Người dân được phép xây trạm sạc tại nhà, được tặng máy biến áp vốn rất đắt đỏ. Chính phủ cũng định giá điện cho sạc EV thấp hơn giá thị trường khiến việc “đổ xăng” bằng điện rẻ gấp 15 lần.
Một nửa nguồn điện của Nepal hiện đến từ thủy điện một lợi thế khổng lồ trong cuộc đua năng lượng xanh mà không phải quốc gia nào cũng có.
Dù vậy, Nepal vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Xe điện vẫn là mặt hàng đắt đỏ so với thu nhập bình quân đầu người chỉ khoảng 1.400 USD. Quốc gia này cũng phụ thuộc lớn vào nguồn nhập khẩu xe và linh kiện từ Trung Quốc, Ấn Độ. Thiếu kỹ thuật viên lành nghề cũng là rào cản phát triển.
Để vượt qua những trở ngại này, Nepal hợp tác với các tổ chức quốc tế như GIZ (Đức), Viện Tăng trưởng Xanh Toàn cầu (GGGI), Cơ quan Hành động Giảm thiểu… để đào tạo nhân lực và thúc đẩy nghiên cứu chuyển đổi xe xăng sang xe điện. Các gói vay ưu đãi cũng đang được đề xuất để giúp người dân dễ tiếp cận hơn với EV.
