Tin tứcMưa xuất hiện nhiều vào chiều và tối do khu vực chịu tác động đồng thời của nhiều hình thế khí tượng.
Khu vực Nam Bộ đang nằm ở rìa phía nam khối áp cao lạnh lục địa có cường độ ổn định. Rãnh áp thấp xích đạo cũng có xu hướng nâng trục lên phía bắc. Cùng lúc đó, nhiễu động gió đông trên cao tăng cường, khiến hội tụ gió phát triển mạnh hơn, tạo điều kiện cho mưa hình thành.
Dự báo khối áp cao lạnh lục địa sẽ tăng cường rõ rệt vào ngày 17/11 và 18/11 rồi duy trì trạng thái ổn định. Rãnh áp thấp xích đạo tiếp tục giữ trục ở 5-8 độ vĩ Bắc. Trên cao, áp cao cận nhiệt đới mở rộng sang phía tây trước khi suy yếu và rút dần ra hướng đông trong khoảng 17-18/11.
Sự kết hợp của các yếu tố này khiến mưa ở Nam Bộ kéo dài đến ngày 18/11 rồi giảm dần. Trong giai đoạn này, thời tiết chủ yếu có mây thay đổi, ban ngày vẫn có nắng nhưng giảm cường độ. Từ chiều đến tối xuất hiện mưa rào và dông rải rác, nhiều nơi có mưa vừa, mưa to. Hai ngày 17/11 và 18/11, mây dày hơn, trời ít nắng, mưa tăng về chiều tối. Trong mưa dông cần đề phòng lốc, sét và gió giật mạnh.
Để lý giải nguyên nhân khiến mưa xuất hiện liên tục, các chuyên gia khí tượng đưa ra phân tích về sự thay đổi hoàn lưu gió mùa trong mùa đông ở châu Á. Theo Britannica, chênh lệch nhiệt độ lớn giữa mùa hè và mùa đông trên lục địa tạo nên biến động mạnh trong hệ thống khí áp.
Vào mùa đông, vùng Siberia, Mông Cổ và cao nguyên Thanh Tạng bị bao phủ bởi không khí lạnh, hình thành khối áp cao lạnh lục địa – một trong những hệ thống khí áp mạnh nhất bán cầu Bắc. Khối áp cao này được duy trì bởi luồng không khí khô lạnh từ tầng cao chìm xuống, lan rộng về phía đông và phía nam. Khi tràn ra biển, không khí lạnh được làm ấm và hút thêm hơi ẩm, gây mưa hoặc tuyết ở những khu vực đón gió như Nhật Bản.
Tại Nam và Đông Nam Á, gió mùa Đông Bắc thổi từ trung tâm áp cao phía bắc xuống vùng áp thấp gần xích đạo, tạo nên thời tiết mùa đông đặc trưng. Dòng gió này thường khô và mát nhưng có thể mang theo hơi ẩm khi di chuyển qua biển, từ đó gây mưa ở các vùng ven biển, trong đó có miền Nam Việt Nam.
Rãnh thấp xích đạo cũng đóng vai trò quan trọng. Đây là nơi hội tụ các dòng khí quy mô lớn, không khí ẩm bốc lên mạnh và hình thành dải hội tụ nhiệt đới – vùng gây mưa chính của khu vực nhiệt đới. Vị trí của rãnh dịch chuyển theo mùa, tương ứng với chuyển động biểu kiến của Mặt Trời. Vào mùa hè bán cầu Bắc, áp cao cận nhiệt đới mở rộng xuống phía nam, kéo rãnh thấp xích đạo nâng trục lên phía bắc.
Tín phong – hệ thống gió thổi từ áp cao cận nhiệt đới về rãnh thấp gần xích đạo – cũng góp phần điều chỉnh cấu trúc khí quyển. Trong tầng đối lưu, tín phong được chia thành ba lớp với đặc trưng khác nhau, trong đó lớp không khí ẩm phía dưới tác động nhiều đến quá trình hình thành mưa ở khu vực nhiệt đới.
Sự phối hợp của áp cao lạnh lục địa, rãnh thấp xích đạo, tín phong và nhiễu động gió đông khiến đối lưu phát triển mạnh. Điều này lý giải vì sao Nam Bộ, kể cả TP.HCM, đang trải qua những ngày mưa kéo dài với tần suất dày hơn bình thường. Người dân cần chú ý theo dõi dự báo thời tiết để chủ động di chuyển và phòng tránh tình huống thời tiết xấu.
