Bộ Tài chính vừa trình Bộ Tư pháp thẩm định Dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí, thay thế Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2013. Việc đổi tên nhằm nhấn mạnh tính bắt buộc, coi tiết kiệm, chống lãng phí là chuẩn mực đạo đức xã hội, không chỉ dừng ở mức khuyến khích thực hiện.
Dự thảo đã rà soát, bổ sung và nhận diện rõ hơn các hành vi gây lãng phí, tập trung vào những lĩnh vực dễ thất thoát như đầu tư công, quản lý tài sản công, đấu thầu, đấu giá.
Theo đó, bổ sung 9 nhóm hành vi lãng phí và 9 nhóm hành vi vi phạm trong quá trình tổ chức phòng, chống lãng phí. Đồng thời, quy định cụ thể chế tài xử lý kỷ luật đối với người đứng đầu và cá nhân vi phạm, thay vì chỉ dẫn chiếu sang các luật khác như trước.

Một điểm mới đáng chú ý là quy định xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về tiết kiệm, chống lãng phí. Hệ thống này sẽ công khai tình hình thực hiện trên toàn quốc, tạo điều kiện để Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức đoàn thể và người dân giám sát, phát hiện lãng phí một cách minh bạch và hệ thống.
Dự thảo cũng đề xuất lấy ngày 31/5 hằng năm làm “Ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí”, qua đó tạo sự kiện thường niên lan tỏa tinh thần và xây dựng văn hóa tiết kiệm, đúng với định hướng của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Ngoài ra, thay vì chỉ có chương trình 5 năm như hiện nay, luật mới sẽ yêu cầu xây dựng Chiến lược quốc gia về phòng, chống lãng phí dài hạn. Các bộ, ngành, địa phương sẽ chủ động ban hành chương trình hằng năm của mình mà không cần chờ kế hoạch tổng thể của Chính phủ.
Theo Bộ Tài chính, những điều chỉnh này không chỉ nâng cao nhận thức, xây dựng văn hóa tiết kiệm mà còn tăng tính minh bạch, tạo cơ chế giám sát hiệu quả.
Cùng với các biện pháp răn đe và xử lý nghiêm, luật mới được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực quốc gia, góp phần phòng ngừa và giảm thiểu lãng phí trong mọi lĩnh vực.