Năm ngày sau trận lũ lịch sử tàn phá các bang miền Trung và miền Đông Mexico, giới chức vẫn đang nỗ lực tìm kiếm 75 người mất tích và hỗ trợ hơn 100.000 hộ dân bị ảnh hưởng, giữa làn sóng chỉ trích cho rằng chính phủ phản ứng chậm chạp trước thảm họa khiến ít nhất 66 người thiệt mạng.
Các trận mưa lớn chưa từng có đã gây sạt lở đất, vỡ đê, sập cầu và cuốn trôi cả khu dân cư ở nhiều vùng.
Tổng thống Claudia Sheinbaum - người từng được ca ngợi với tỷ lệ ủng hộ cao sau một năm cầm quyền - nay phải đối mặt những đám đông giận dữ và la ó trong các chuyến thị sát vùng lũ.
“Bà Sheinbaum có mặt tại hiện trường, nhưng vấn đề nằm ở năng lực phản ứng ban đầu,” nhà phân tích chính trị Antonio Ocaranza tại Mexico City nhận định. “Chính quyền triển khai máy móc cứu hộ quá chậm ở một số khu vực trọng điểm.”
Khủng hoảng lần này cũng làm dấy lên tranh luận quanh việc chính phủ xóa bỏ Quỹ Thiên tai Quốc gia (Fonden) - nguồn tài chính từng được sử dụng để ứng phó khẩn cấp.
Cựu Tổng thống Andrés Manuel López Obrador, người tiền nhiệm và là cố vấn chính trị của Sheinbaum, từng tuyên bố quỹ này “tham nhũng và kém hiệu quả”.
Tổng thống Sheinbaum bảo vệ quyết định đó, nói ngày 14/10 rằng: “Bảo vệ Fonden chẳng khác nào bảo vệ tham nhũng.”
Tuy vậy, việc không còn quỹ dự phòng khiến dư luận đặt câu hỏi nguồn kinh phí nào sẽ được dùng để cứu trợ. Bà Sheinbaum cho biết chính phủ liên bang hiện có 19 tỷ peso (khoảng 1,03 tỷ USD) cho tình huống khẩn cấp, trong đó đã sử dụng 3 tỷ peso, và khẳng định “nguồn lực là đủ để xử lý khủng hoảng”.
Chính phủ sẽ chia cứu trợ thành hai giai đoạn, gồm tiến hành dọn dẹp và sau đó là hỗ trợ tài chính trực tiếp tùy mức độ thiệt hại của từng hộ dân. Tiếp theo sẽ là đầu tư sửa chữa đường sá và hệ thống thoát nước.
Phó nghị sĩ Gibran Ramírez thuộc đảng Phong trào Công dân đối lập cho rằng phản ứng của chính phủ “đáng thất vọng và mang tính ứng biến”.
“Chính phủ không có năng lực phản ứng. Và rồi, như sau bão Otis ở Guerrero, họ sẽ lại phát tiền mặt để xoa dịu công chúng”, ông Ramírez nói.
Song theo bà Sheinbaum thì trận lũ đến bất ngờ và không được cảnh báo trước. “Không có tín hiệu khí tượng nào cho thấy lượng mưa sẽ đạt mức khủng khiếp như vậy. Khi đó, chúng tôi tập trung vào hai cơn bão ở Thái Bình Dương”, bà nói.
“Mọi người đều sẽ được hỗ trợ. Chúng tôi sẽ không giấu giếm bất cứ điều gì”, nữ Tổng thống Mexico khẳng định.