Tin tứcNgoại trưởng Mỹ Marco Rubio – người đang tạm thời đảm nhiệm vai trò đứng đầu USAID – đã ra lệnh giải thể toàn bộ nhân sự quốc tế của cơ quan này, đồng thời chuyển quyền kiểm soát các chương trình viện trợ nước ngoài trực tiếp về Bộ Ngoại giao Mỹ.
Động thái này ảnh hưởng đến hàng trăm nhân viên USAID, bao gồm các nhà ngoại giao, nhà thầu và nhân viên địa phương đang làm việc tại hơn 100 quốc gia.
Đây được xem là bước thay đổi cơ cấu mạnh mẽ nhất đối với USAID kể từ khi cơ quan này được thành lập vào năm 1961.
Trước đó, ngày 3/2, chính quyền Mỹ đã đình chỉ phần lớn hoạt động của USAID, tổ chức chịu trách nhiệm phân bổ hàng tỷ USD mỗi năm cho các chương trình phát triển và viện trợ nhân đạo toàn cầu.
Đến ngày 10/3, ông Rubio thông báo cắt giảm hơn 83% chương trình của cơ quan này.
Thay vì USAID, Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ thành lập một quỹ mới mang tên “Cơ hội Nước Mỹ Trước tiên” (America First Opportunity Fund - A1OF) với ngân sách ban đầu ước tính khoảng 2,9 tỷ USD.
Mục tiêu của quỹ là phản ứng linh hoạt trước các cuộc khủng hoảng toàn cầu, củng cố quan hệ với các đối tác then chốt như Ấn Độ và Jordan, cũng như tăng cường đối phó với những mối đe dọa chiến lược từ các đối thủ như Trung Quốc.
Trong bối cảnh này, Liên minh châu Âu đã bắt đầu xây dựng kế hoạch thay thế vai trò của USAID tại nhiều quốc gia đang phát triển, với mục tiêu tiếp tục hỗ trợ dân chủ và tăng cường ảnh hưởng toàn cầu của EU trong lĩnh vực phát triển quốc tế.
Việc giải thể USAID ở nước ngoài đánh dấu bước chuyển lớn trong chiến lược viện trợ quốc tế của Mỹ, phản ánh xu hướng ưu tiên lợi ích chiến lược quốc gia trong chính sách đối ngoại thời kỳ hậu xung đột Ukraine và cạnh tranh toàn cầu gia tăng.
Sau khi nhậm chức hồi tháng Một, Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp đóng băng các khoản viện trợ nước ngoài của Mỹ trong 90 ngày, dẫn đến việc cắt giảm mạnh các chương trình của USAID, vốn hoạt động với tư cách một cơ quan độc lập theo một đạo luật năm 1961 của Quốc hội Mỹ.
Trước khi đóng cửa, USAID có ngân sách hàng năm lên tới 43 tỷ USD, tài trợ cho hơn 40% các dự án hỗ trợ nhân đạo trên thế giới
