Theo South China Morning Post, số cử nhân ra trường dự kiến năm 2026 tăng 4% so với 12,22 triệu sinh viên tốt nghiệp năm 2025. Điều này đồng nghĩa gần nửa triệu người trẻ nữa sẽ bước vào thị trường việc làm vốn đã chịu nhiều sức ép.
Tỷ lệ thất nghiệp của nhóm thanh niên 16 – 24 tuổi, không tính sinh viên, từng lên tới 18,9% vào tháng 8-2025 – mức cao nhất trong vòng 20 tháng. Hai tháng sau, con số giảm nhẹ nhưng vẫn trên 17%, cho thấy nhu cầu tuyển dụng chưa đủ mạnh để hấp thụ lượng lớn lao động mới.
Hiệu trưởng Đại học Tài chính và Kinh tế Thượng Hải, ông Lưu Nguyên Xuân, cảnh báo: “Trong 10 năm tới, áp lực việc làm sẽ chưa từng có. Thêm sinh viên tốt nghiệp trong khi công nghệ mới làm giảm nhu cầu nhân lực ở các ngành công nghiệp cao cấp.”
Một khảo sát của 51job – nền tảng tuyển dụng lớn tại Trung Quốc – cho thấy 53% người lao động thuộc thế hệ Z coi trí tuệ nhân tạo (AI) là mối đe dọa dài hạn với sự nghiệp của họ.
Thị trường lao động Trung Quốc rơi vào tình trạng “lệch pha”: sinh viên tốt nghiệp khó tìm công việc đúng kỳ vọng và mức lương mong muốn, trong khi nhiều doanh nghiệp – đặc biệt là các nhà máy – không thể tuyển được lao động có tay nghề phù hợp.
Nhu cầu tuyển dụng kỹ thuật viên và lao động lành nghề trong các ngành sản xuất đặc thù vẫn cao, nhưng lượng cử nhân trẻ tập trung nhiều vào các nhóm ngành dịch vụ, kỹ thuật số và kinh tế – những mảng vốn đang chịu cạnh tranh gay gắt.
Để giảm bớt áp lực, chính phủ Trung Quốc cùng các trường đại học triển khai hàng loạt giải pháp hỗ trợ.
Bộ Giáo dục đã yêu cầu các trường mở thêm các khóa đào tạo nghề kéo dài 3 – 12 tháng, hướng vào những kỹ năng thực tế như vận hành thiết bị, phân tích dữ liệu ứng dụng, kỹ thuật sản xuất… nhằm đáp ứng đúng nhu cầu nhân lực của doanh nghiệp.
Tại hội nghị toàn quốc về việc làm sinh viên tháng 11 vừa qua, các quan chức cấp cao kêu gọi địa phương và trường đại học khởi động chương trình mới nhằm “mở rộng và nâng cao chất lượng việc làm cho sinh viên tốt nghiệp”.
Theo Bộ Giáo dục, các chiến dịch tuyển dụng trong học kỳ mùa thu năm 2025 đã tạo ra hơn 12 triệu vị trí việc làm – một con số kỷ lục và mở thêm lựa chọn cho sinh viên năm cuối.
Nhiều chuyên gia khuyến nghị Trung Quốc cần đẩy mạnh phát triển các ngành thâm dụng lao động để tạo thêm việc làm mới
Mở rộng mạnh lĩnh vực dịch vụ – khu vực có khả năng hấp thụ lượng lớn lao động trẻ
Kết hợp đào tạo nghề, định hướng lại kỹ năng, và hỗ trợ khởi nghiệp
Dù các biện pháp hỗ trợ đang được tăng tốc, bức tranh việc làm tại Trung Quốc vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro khi ngành công nghiệp chuyển đổi số mạnh mẽ, AI và tự động hóa ngày càng thay thế các vị trí phổ thông.
Trong bối cảnh đó, lứa sinh viên tốt nghiệp năm 2026 – đông nhất trong lịch sử – sẽ đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt hơn bao giờ hết. Chính phủ kỳ vọng sự kết hợp giữa đào tạo nghề, mở rộng ngành dịch vụ và hàng triệu cơ hội tuyển dụng mới sẽ góp phần giảm áp lực, mở ra triển vọng tốt hơn cho lớp cử nhân lớn nhất từ trước đến nay.

