Tin tứcTrung Quốc đang “đặt cược” vào thế hệ sáng tạo nội dung trẻ và những người có ảnh hưởng (influencer) tại châu Phi nhằm tái định hình hình ảnh quốc gia, trong bước đi được giới quan sát đánh giá là sự chuyển hướng lớn trong chiến lược “sức mạnh mềm” của Bắc Kinh.
Chiến lược này hướng tới việc kết nối trực tiếp với giới trẻ thông qua du lịch, giao lưu văn hóa và trải nghiệm thực tế, thay vì các chiến dịch tuyên truyền truyền thống.
Thông qua những câu chuyện đời thường và nội dung mạng xã hội, Trung Quốc muốn khắc họa một hình ảnh cởi mở, hiện đại và gần gũi hơn.
Năm thứ hai liên tiếp, Đại sứ quán Trung Quốc tại Kenya tài trợ cho các influencer nổi tiếng đến thăm Trung Quốc, với mục tiêu thúc đẩy giao lưu văn hóa, du lịch và gắn kết nhân dân hai nước.
Các nhân vật có lượng người theo dõi lớn như Betty Kyallo, Mulamwah, Terence Creative và MC Jessy đã đến thăm thành phố Trường Sa (tỉnh Hồ Nam) - quê hương của Chủ tịch Mao Trạch Đông - và tỉnh Phúc Kiến trong chuyến đi kéo dài một tuần để sáng tạo nội dung và ghi lại trải nghiệm.
Tại Hồ Nam, họ khám phá những địa danh nổi tiếng như núi Thiên Môn với con đường “99 khúc cua” và cây cầu kính Trương Gia Giới cao 300 mét. Nhiều người mô tả chuyến đi là “kỳ vĩ” và “choáng ngợp”.
Mulamwah còn chia sẻ anh đã “vượt qua nỗi sợ độ cao” khi tham gia cú nhảy bungee cao nhất thế giới ở Trương Gia Giới.
Ngoài cảnh quan thiên nhiên, nhóm influencer còn đến thăm các viện nghệ thuật và xưởng thủ công truyền thống để tìm hiểu văn hóa địa phương, từ vẽ tranh cát đến dệt vải thủ công.
Theo ông Cliff Mboya, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Châu Phi - Trung Quốc, Đại học Johannesburg, đây là “bước đi đúng lúc” và “bước tiến quan trọng” trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc tại Kenya. Ông nhận định chiến lược dựa vào mạng xã hội có sức lan tỏa và mức độ ảnh hưởng cao hơn các hình thức tuyên truyền truyền thống.
“Trung Quốc đang chuyển từ mô hình tuyên truyền từ trên xuống sang phương pháp ngoại giao công chúng mang tính kết nối và tương tác nhiều hơn,” ông Mboya nói.
Tiến sĩ Tekena Gasper Mark (Đại học Rivers State, Nigeria) cũng cho rằng việc hợp tác với các nhân vật địa phương nổi tiếng là cách khôn ngoan để Trung Quốc thể hiện hình ảnh “cởi mở, hiện đại và bình đẳng”.
Tuy nhiên, ông cảnh báo nếu các chiến dịch này chỉ tô vẽ hình ảnh một chiều, bỏ qua vai trò chủ động của châu Phi, chúng có thể vô tình tái tạo những bất cân xứng quyền lực cũ.
Ngoài Kenya, chiến dịch quảng bá văn hóa Trung Quốc còn mở rộng với sự tham gia của các ngôi sao mạng xã hội quốc tế. TikTokker người Senegal - Italy Khaby Lame, có hơn 160 triệu người theo dõi, cũng đang du lịch qua Bắc Kinh, Thiên Tân, Thượng Hải và Quảng Châu trong chương trình do nền tảng video ngắn Kuaishou tài trợ.
Theo nhà nghiên cứu Emeka Umejei (Đại học Johannesburg), chiến lược này là một phần trong “cuộc cạnh tranh địa chính trị truyền thông” giữa Trung Quốc và phương Tây tại châu Phi.
“Trung Quốc đang sử dụng mọi công cụ - từ truyền thông, nghệ thuật đến mạng xã hội – để củng cố ảnh hưởng. Nhưng lợi ích cuối cùng vẫn phục vụ cho mục tiêu kinh tế và chính trị của Trung Quốc,” ông nói.
Ông Emeka Umejei nhấn mạnh, việc các quốc gia châu Phi có thể tận dụng hợp tác này để phản ánh đúng thực tế và tiếng nói của mình mới là yếu tố quyết định liệu chiến dịch “sức mạnh mềm số” của Bắc Kinh có mang lại sự hiểu biết lẫn nhau thực sự hay không.