Tin tứcTrong nhiều năm, ông Trump thường chỉ trích H-1B vì cho rằng chương trình này khiến lao động Mỹ mất việc làm. Thế nhưng, trong cuộc phỏng vấn với New York Post ngày 20/9, ông bất ngờ khẳng định “luôn ủng hộ việc cấp thị thực”, đồng thời gọi đây là công cụ cần thiết để Mỹ thu hút nhân tài trong khoa học, công nghệ và kỹ thuật. Quan điểm này khiến dư luận chia rẽ sâu sắc.
Giới cực hữu, trong đó có nhà hoạt động Laura Loomer và cựu chiến lược gia Nhà Trắng Steven Bannon, tiếp tục phản đối người nhập cư. Họ cho rằng mở rộng H-1B đồng nghĩa tạo áp lực lên thị trường lao động trong nước.
Ngược lại, giới công nghệ tại Thung lũng Silicon lên tiếng bảo vệ H-1B. Tỷ phú Elon Musk và doanh nhân Vivek Ramaswamy khẳng định Mỹ không đủ nguồn nhân lực chất lượng cao trong các ngành mũi nhọn, do đó cần lao động quốc tế. Ông Musk nhận xét Mỹ “luôn thiếu kỹ sư xuất sắc”, còn ông Ramaswamy cho rằng “nước Mỹ không sản sinh ra những kỹ sư giỏi nhất”.
Ngày 19/9, Tổng thống Trump ký sắc lệnh áp mức phí 100.000 USD cho mỗi đơn xin H-1B. Mức phí này áp dụng từ ngày 21-9, chỉ miễn trừ cho một số trường hợp vì lợi ích quốc gia. Ông Trump nhấn mạnh “chúng ta cần những lao động giỏi, và điều này gần như đảm bảo điều đó”.
Cũng trong dịp này, ông ký thêm sắc lệnh về chương trình “thẻ vàng”, cho phép người nước ngoài chi 1 triệu USD để được quyền thường trú tại Mỹ.
Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cho biết khoản phí mới vừa đảm bảo chất lượng nhân lực, vừa mang lại nguồn thu đáng kể cho ngân sách.
H-1B được triển khai từ năm 1990, cho phép các doanh nghiệp Mỹ tuyển dụng lao động có bằng cử nhân hoặc trình độ tương đương trong những ngành đòi hỏi kỹ năng đặc biệt. Thị thực có hiệu lực 3 năm, tối đa gia hạn đến 6 năm. Tuy nhiên, lao động diện H-1B không có quyền thường trú.
Chi phí làm hồ sơ hiện khoảng 5.000 USD, chưa tính khoản phí mới 100.000 USD. Mỗi năm, Mỹ chỉ cấp 65.000 thị thực H-1B, cùng 20.000 suất bổ sung cho ứng viên có bằng cao học từ các trường đại học Mỹ. Việc xét chọn diễn ra qua hình thức “xổ số”, khiến nhiều người đủ tiêu chuẩn vẫn bị loại.
Theo số liệu của Sở Di trú và Nhập tịch Mỹ (USCIS), hơn 70% số thị thực H-1B cấp cho lao động Ấn Độ, khoảng 10% cho Trung Quốc, phần còn lại thuộc các nước khác như Canada, Mexico, Philippines, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc).
Trong nhiệm kỳ đầu, ông Trump từng siết chặt H-1B, viện dẫn lý do chương trình khiến các công ty thay thế lao động Mỹ bằng lao động nước ngoài giá rẻ. Năm 2017, ông ký sắc lệnh “Mua hàng Mỹ, Thuê người Mỹ”, ưu tiên cấp thị thực cho những ứng viên có tay nghề hoặc lương cao.
Tuy nhiên, quan điểm của ông đã đổi khác sau cuộc bầu cử gần đây. Việc ông công khai ủng hộ Elon Musk và Vivek Ramaswamy – hai gương mặt được kỳ vọng tham gia Ban Hiệu quả Chính phủ – cho thấy định hướng mới trong chính sách nhập cư.
Sự thay đổi này trái ngược với những phát biểu gay gắt trước kia. Năm 2016, ông từng gọi H-1B là “không công bằng” và thừa nhận bản thân cũng từng thuê lao động diện này.
Việc ông Trump xoay trục quan điểm đã tạo ra cuộc tranh luận chưa có hồi kết: giữa một bên mong muốn bảo vệ lao động bản địa và một bên khẳng định Mỹ cần lao động quốc tế để duy trì sức mạnh cạnh tranh.
