Tin tứcCác nhà điều tra Hàn Quốc vừa công bố cập nhật mới liên quan đến vụ tai nạn máy bay của hãng Jeju Air hồi tháng 12/2024, trong đó đặt ra nghi vấn liệu phi công có thể đã vô tình tắt nhầm động cơ còn hoạt động sau khi máy bay va phải chim và gặp sự cố khẩn cấp.
Chiếc Boeing 737-800 đã hạ cánh trong tình trạng bụng máy bay chạm đất tại sân bay Muan mà không bung càng, trượt khỏi đường băng và bốc cháy sau khi đâm vào bức tường bê tông cuối đường băng.
Vụ việc đã khiến 179 người thiệt mạng trong tổng số 181 hành khách và thành viên tổ bay, trở thành thảm họa hàng không nghiêm trọng nhất từng xảy ra ở Hàn Quốc.
Hãng tin Reuters trích dẫn bản cập nhật kết quả điều tra hôm 19/7 cho thấy động cơ bên trái - vốn ít bị hư hại hơn sau cú va chạm với chim - đã bị phi công tắt đi chỉ 19 giây sau sự cố. Trong khi đó, động cơ bên phải - dù phát ra lửa và khói đen - vẫn còn hoạt động ở mức “đủ duy trì chuyến bay”, theo thông tin trích từ hộp đen và dữ liệu kỹ thuật.
Không có giải thích nào được đưa ra về quyết định của phi công. Các chuyên gia cho rằng hầu hết tai nạn hàng không đều bắt nguồn từ chuỗi sai sót phức tạp, và việc đưa ra kết luận từ bằng chứng chưa đầy đủ là điều không nên vội vàng.
Cơ quan Điều tra Tai nạn Hàng không và Đường sắt Hàn Quốc (ARAIB) cho biết báo cáo cuối cùng sẽ được công bố vào tháng 6 năm sau. Trong khi đó, bản cập nhật giữa kỳ đã làm dấy lên tranh cãi gay gắt giữa các chuyên gia, giới truyền thông và thân nhân nạn nhân.
Vụ việc gợi lại ký ức về tai nạn tại Kegworth (Anh) năm 1989, khi phi công tắt nhầm động cơ còn hoạt động sau một sự cố tương tự. Thảm họa này từng khiến ngành hàng không toàn cầu phải cải tổ quy trình ứng phó khẩn cấp và đào tạo phi công.
Theo Reuters, dữ liệu hộp đen và công tắc trong xác máy bay cho thấy tổ lái đã tắt động cơ ít bị hư hại hơn. Dù vậy, bản cập nhật cũng khẳng định động cơ còn lại - dù bị hư hỏng nặng - vẫn tạo ra lực đẩy đủ để tiếp tục bay trong thời gian nhất định
Tuy nhiên, tài liệu không nêu rõ hiệu suất cụ thể của động cơ còn lại, cũng như không đề cập đến trạng thái hệ thống hỗ trợ, càng hạ cánh hoặc các lựa chọn khác có thể đã có trước khi máy bay hạ cánh với cấu hình không tối ưu.
Các gia đình nạn nhân cho biết họ đã được ARAIB thông báo về những phát hiện mới liên quan đến động cơ, nhưng đề nghị không công bố bản cập nhật giữa kỳ vì lo ngại cơ quan điều tra đang “ngầm đổ lỗi” cho phi công khi còn nhiều yếu tố chưa được làm rõ.
Hiện tại, những câu hỏi chưa có lời giải vẫn xoay quanh quyết định của tổ bay, tình trạng chính xác của cả hai động cơ, và vai trò của bức tường bê tông nơi đặt các thiết bị điều hướng ở đường băng, và cũng là vị trí máy bay đâm phải và phát nổ. Theo các chuyên gia an toàn, cấu trúc này lẽ ra phải được làm từ vật liệu dễ vỡ để giảm thiểu thương vong trong trường hợp va chạm.
Bộ Giao thông Hàn Quốc đã xác định có 7 sân bay nội địa, bao gồm Muan, sử dụng công trình kiên cố như bê tông hoặc thép để đặt thiết bị hàng không dọc đường băng nhưng không đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Các thiết kế thay thế hiện đang được triển khai.
Hãng Jeju Air cho biết đang phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra và chờ công bố báo cáo chính thức.
Trong khi đó, liên minh phi công của Jeju Air phản bác mạnh mẽ bản cập nhật ngày 19/7, cho rằng cơ quan điều tra “đã gây hiểu nhầm” khi cho rằng động cơ bên trái hoàn toàn không gặp trục trặc, trong khi dữ liệu cho thấy cả hai động cơ đều có dấu hiệu tăng áp bất thường.
Theo quy định hàng không quốc tế, mục tiêu chính của điều tra tai nạn là xác định nguyên nhân nhằm ngăn chặn sự cố tương tự tái diễn, chứ không nhằm quy trách nhiệm pháp lý.
Tuy nhiên, áp lực từ công luận và gia đình nạn nhân đang khiến cuộc điều tra bị đẩy vào thế khó khi vừa cần minh bạch, vừa phải tránh quy kết vội vàng. Các chuyên gia an toàn khuyến cáo cần kiên nhẫn chờ kết luận chính thức với phân tích đầy đủ từ hộp đen, dữ liệu chuyến bay, mô phỏng kỹ thuật và lời khai từ những nhân chứng còn sống.