Tin tứcNgày 26/6, hãng phân tích rủi ro hàng hải Windward cho biết nhiều tàu thương mại di chuyển qua Eo biển Hormuz đang phát đi các tín hiệu lạ liên quan đến quốc tịch nhằm tránh bị tấn công, trong bối cảnh lệnh ngừng bắn giữa Israel và Iran vẫn chưa làm giảm hẳn nguy cơ xung đột trên biển.
Theo dữ liệu theo dõi tàu và phân tích từ Windward, kể từ khi chiến sự giữa Israel và Iran nổ ra đầu tháng 6 và kéo theo các cuộc không kích của Mỹ vào cơ sở hạt nhân Iran, nhiều tàu đã bắt đầu phát đi những thông tin như “thuộc sở hữu Trung Quốc” hoặc “chở dầu Nga” để đánh lạc hướng, do những quốc gia này ít có khả năng trở thành mục tiêu so với các nước phương Tây.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm trung gian cho một thỏa thuận ngừng bắn sau 12 ngày giao tranh. Tuy nhiên, Trung tâm thông tin chung về hàng hải (JMIC) cảnh báo mối đe dọa trong khu vực vẫn ở mức cao.
Ông Ami Daniel, Giám đốc điều hành Windward, nhận định: “Chủ tàu lo ngại vì ngành vận tải biển có đặc trưng về cấu trúc sở hữu phức tạp nên rất khó xác định rõ quốc tịch, đặc biệt với các nước như Mỹ, Anh và Israel - những bên có nguy cơ bị tấn công cao hơn.”
Trong giai đoạn từ ngày 12 đến 24/6, Windward ghi nhận 55 tàu đã phát đi 101 tín hiệu bất thường tại vùng Vịnh và Biển Đỏ.
Một số ví dụ cụ thể bao gồm tàu chở dầu Yuan Yang Hu (treo cờ Trung Quốc) truyền tín hiệu “Chinese ship” (Tàu Trung Quốc) khi đi qua eo biển Hormuz; tàu Yuan Xiang Fa Zhan (treo cờ Panama) truyền tín hiệu “PKKHI all Chinese” (PKKHI tất cả đều thuộc sở hữu Trung Quốc) trên đường đến Pakistan; tàu Kota Cabar (treo cờ Singapore) phát tín hiệu “Vsl no link Israel” (Tàu không liên quan Israel) khi đi qua Biển Đỏ.
JMIC cũng ghi nhận lưu lượng tàu thương mại qua khu vực tăng 30% vào ngày 24/6 - một ngày sau khi lệnh ngừng bắn được công bố. Hiện khoảng 20% nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu và dầu mỏ toàn cầu đi qua Eo biển Hormuz.
Thông thường, tàu thuyền chỉ phát tín hiệu về điểm đến hoặc tình trạng “For Orders” (Chờ chỉ thị). Một số tàu có thể gửi tín hiệu “Armed Guards on Board” (Có lực lượng vũ trang trên tàu) để răn đe cướp biển. Việc phát sóng thông tin quốc tịch để né xung đột là điều hiếm gặp.
“Trước ngày 12/6, các tín hiệu lạ chỉ xuất hiện ở Biển Đỏ - nơi bị Houthi tấn công nhiều kể từ khi chiến sự Israel - Hamas nổ ra ở Gaza. Nhưng tôi chưa từng thấy điều này xảy ra ở Vịnh Ba Tư,” ông Daniel nói.
JMIC cũng cảnh báo hiện tượng nhiễu sóng định vị vệ tinh toàn cầu (GNSS) trong khu vực, có thể khiến tàu đi chệch hướng, làm tăng nguy cơ va chạm hoặc gặp tai nạn hàng hải.