Tin tứcPhát biểu được đưa ra trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng mới đây, khi ông Trump được hỏi liệu ông đã thảo luận về các lo ngại liên quan đến thử hạt nhân hay chưa.
Tổng thống Donald Trump trả lời: “Chúng ta sẽ thử hạt nhân vì các nước khác cũng đang thử. Chúng ta sở hữu nhiều vũ khí hạt nhân hơn bất kỳ quốc gia nào. Tôi là người đã hiện đại hóa và phát triển chúng, dù tôi rất ghét phải làm điều đó nhưng tôi không có lựa chọn nào khác khi đối thủ cũng làm như vậy”. Ông nhấn mạnh Mỹ vẫn là cường quốc hạt nhân số một, theo sau là Nga và Trung Quốc.
Ông Trump cảnh báo Trung Quốc có thể thu hẹp khoảng cách về năng lực hạt nhân chỉ trong vòng 4 đến 5 năm tới. Dù vậy, ông tiếp tục khẳng định mục tiêu của mình là giảm kho vũ khí hạt nhân toàn cầu. Tổng thống Mỹ nói thêm: “Điều tôi mong muốn là hướng đến phi hạt nhân hóa. Tức là tổ chức một cuộc họp giữa ba cường quốc hàng đầu để cắt giảm kho vũ khí hạt nhân. Đó sẽ là một bước đi tuyệt vời”.
Khi được hỏi về thời điểm tiến hành các cuộc thử nghiệm hạt nhân, ông Trump trả lời ngắn gọn: “Sớm thôi”. Đây là lần công khai đầu tiên trong thời gian gần đây nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định ý định nối lại thử nghiệm, trong bối cảnh các lo ngại về cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ, Nga và Trung Quốc gia tăng.
Theo CNN, nhiều quan chức Bộ Năng lượng Mỹ, Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia (NNSA) và đại diện các phòng thí nghiệm quốc gia đang tìm cách thuyết phục Tổng thống Trump từ bỏ kế hoạch thử nghiệm. Nhiều nguồn tin cho biết các quan chức này dự kiến gặp gỡ nhân viên Nhà Trắng trong những ngày tới để trình bày quan điểm rằng việc kích nổ đầu đạn là không cần thiết và có thể làm căng thẳng địa chính trị leo thang.
CNN dẫn đánh giá của các chuyên gia cho rằng chương trình giám sát và mô phỏng hiện tại của Mỹ đủ khả năng đảm bảo độ tin cậy của kho vũ khí mà không phải thử nghiệm thực địa. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn thuộc về Tổng thống và có thể chịu tác động từ bối cảnh cạnh tranh vũ khí chiến lược với các cường quốc khác.
Trong khi đó, các phân tích quốc tế lo ngại việc Mỹ nối lại thử nghiệm hạt nhân sẽ tạo tiền lệ nguy hiểm và có thể kích hoạt làn sóng thử nghiệm mới từ các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân. Chính sách lâu nay của Mỹ tuân thủ Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT) dù chưa phê chuẩn, và nước này đã không thử nghiệm từ năm 1992 cho đến nay.
Việc Tổng thống Trump đề cập công khai tới khả năng thử nghiệm được đánh giá là dấu hiệu gia tăng sức ép chiến lược, đặc biệt trong bối cảnh các cuộc đàm phán kiểm soát vũ khí với Nga bị đình trệ và chương trình mở rộng năng lực hạt nhân của Trung Quốc được theo dõi sát sao.
Theo CNN, trong thời gian tới, nhiều cơ quan liên quan dự kiến tiếp tục đưa ra thêm báo cáo, phân tích kỹ thuật và khuyến nghị nhằm ngăn nguy cơ Mỹ tiến hành thử hạt nhân trở lại. Tuy nhiên, hiện Nhà Trắng chưa đưa ra thêm thông tin về lộ trình hoặc quyết định cuối cùng liên quan đến tuyên bố “sớm” của Tổng thống Trump.
