Tin tứcTranh chấp nguồn nước giữa Mỹ và Mexico đang nóng lên trở lại khi Tổng thống Donald Trump cảnh báo sẽ áp đặt thuế quan và trừng phạt nếu Mexico không tuân thủ Hiệp ước Nước 1944, trong đó quy định rõ nghĩa vụ của Mexico phải chia sẻ nguồn nước từ sông Rio Grande với Mỹ.
Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump tuyên bố: “Mexico nợ Texas 1,3 triệu mẫu nước nhưng đáng tiếc là họ đã vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ theo hiệp ước 1944”.
Ông nhấn mạnh Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ đang tích cực bảo vệ quyền lợi cho nông dân bang Texas nơi đang phải chịu áp lực lớn từ tình trạng thiếu nước nghiêm trọng.
Theo hiệp ước, cứ mỗi 5 năm, Mexico phải cung cấp 1,75 triệu mẫu nước (tương đương 2,16 ngàn tỉ lít) cho Mỹ từ sông Rio Grande. Tính đến thời điểm hiện tại (chu kỳ kết thúc vào tháng 10/2025), Mexico mới chỉ cung cấp dưới 30% lượng nước theo cam kết.
Mexico lên tiếng: Khó khăn vì hạn hán và hạ tầng yếu
Ngay sau phản ứng của Trump, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã lên tiếng trấn an dư luận, cho biết bà đã gửi đề xuất giải quyết vấn đề nước và chỉ đạo các bộ trưởng liên quan lập tức làm việc với phía Mỹ. Bà khẳng định: “Tôi tin rằng chúng ta sẽ đạt được thỏa thuận, như nhiều vấn đề khác”.
Mexico cũng viện dẫn các nguyên nhân khách quan như:
- Hạn hán lịch sử do biến đổi khí hậu khiến nguồn nước sụt giảm nghiêm trọng;
- Hạ tầng nước yếu kém, không đủ năng lực dẫn truyền;
- Nhu cầu nội địa tăng cao, đặc biệt từ các ngành nông nghiệp như chăn nuôi và trồng hạt hồ đào những ngành bị Washington chỉ trích là "ngốn nước".
Để xoa dịu tình hình, Mexico đồng ý cung cấp thêm 122.000 mẫu nước và đang làm việc để gửi thêm 81.000 mẫu nữa, tuy nhiên tổng cộng vẫn chỉ đạt chưa đến 40% lượng nước mà họ nợ Mỹ.
Giới quan sát cho rằng với lập trường cứng rắn của ông Trump, tranh chấp này có thể bị lôi vào bàn đàm phán thương mại. Nỗi lo này khiến Mexico đang "chạy đua với thời gian" để gia tăng lượng nước chuyển giao.
Tranh chấp nước giữa hai nước không phải là mới, nhưng đang trở nên nguy hiểm hơn khi gắn liền với lợi ích nông nghiệp và chính trị. Cả hai bên đều đang phải đối mặt với các áp lực nội địa lớn từ nông dân thiếu nước ở Texas cho tới nông dân Mexico thiếu hạ tầng và đối mặt hạn hán.
