Tin tứcĐộng thái này được Moskva đánh giá là “đe dọa trực tiếp” đến quyền tài sản quốc gia và có thể làm leo thang căng thẳng giữa hai bên.
Bộ Tài chính Nga ngày 18/11 tuyên bố sẽ áp dụng “các biện pháp đối xứng” nếu EU tiến hành tịch thu hoặc sử dụng tài sản của Nga đang bị đóng băng. Bộ trưởng Anton Siluanov cho biết dự thảo các biện pháp trả đũa đã được xây dựng, đề phòng trường hợp các nước phương Tây hành động vượt giới hạn.
Cùng ngày, Chủ tịch Duma Quốc gia (Hạ viện Nga) Vyacheslav Volodin chỉ thị chuẩn bị đơn gửi Nội các Nga, đề nghị xây dựng một khung hành động chính thức nhằm bảo vệ tài sản quốc gia.
Ông nhấn mạnh rằng nếu EU lựa chọn giải pháp tịch thu tài sản, Nga sẽ có phản ứng tương xứng cả về pháp lý lẫn kinh tế.
Động thái cứng rắn của Moskva diễn ra ngay sau khi Ủy ban châu Âu (EC) đề xuất sử dụng tài sản bị phong tỏa của Nga để cấp cho Ukraine khoản vay khẩn cấp trị giá khoảng 140 tỷ euro.
Trong ba phương án EC đưa ra, phương án thứ ba — dùng lợi nhuận hoặc tài sản Nga đang bị phong tỏa — được xem là hiệu quả nhất về mặt tài chính, nhưng cũng gây tranh cãi nhất về mặt pháp lý.
EC khẳng định đây không phải hành động “tịch thu tài sản,” tuy nhiên Nga bác bỏ cách diễn giải này và cảnh báo về nguy cơ xuất hiện các vụ kiện quốc tế.
Moskva cho rằng việc sử dụng tài sản bị phong tỏa mà không có sự đồng thuận của chủ sở hữu là vi phạm luật pháp quốc tế.
Trong tháng 9, Tổng thống Vladimir Putin đã ký sắc lệnh thiết lập cơ chế mới cho phép Nga nhanh chóng quốc hữu hóa hoặc thanh lý tài sản nước ngoài tại Nga trong trường hợp bị phương Tây tịch thu tài sản.
Hãng Bloomberg nhận định cơ chế này có thể trở thành công cụ mạnh mẽ của Moskva trong cuộc đối đầu pháp lý — kinh tế với châu Âu.
Căng thẳng càng tăng khi Nga tiếp tục gửi cảnh báo trực tiếp đến Bỉ, quốc gia đang giữ phần lớn tài sản Nga bị phong tỏa thông qua ngân hàng Euroclear đặt tại Brussels.
Đại sứ Nga tại Bỉ gọi kế hoạch sử dụng tài sản Nga là “hành động gây tổn hại uy tín tài chính” và tuyên bố Moskva sẽ áp dụng “các biện pháp trả đũa nghiêm khắc” nếu Brussels thông qua đề xuất.
Trong khi đó, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen vẫn ủng hộ việc dùng một phần tài sản Ngân hàng Trung ương Nga để hỗ trợ Ukraine và làm nền tảng cho khoản vay 140 tỷ euro. Tuy nhiên, Thủ tướng Bỉ Bart De Wever tỏ ra thận trọng, nhấn mạnh cần xem xét kỹ yếu tố pháp lý và rủi ro tài chính liên quan.
Moskva khẳng định mọi hành động nhằm chiếm đoạt tài sản của Nga “đều trái với luật pháp quốc tế và các hiệp định song phương”.
Đại sứ Nga cảnh báo rằng nếu EU thực sự tiến hành tịch thu tài sản, hậu quả sẽ không chỉ nằm ở mặt trận ngoại giao mà còn có thể “làm tổn hại vĩnh viễn danh tiếng tài chính của châu Âu.”
Theo số liệu Nga công bố, kim ngạch thương mại giữa Nga và Bỉ chỉ còn 4,3 tỷ euro vào cuối năm 2024, mức thấp nhất trong lịch sử quan hệ song phương — phản ánh sự suy giảm sâu sắc trong hợp tác kinh tế giữa hai bên.
Căng thẳng liên quan việc tịch thu tài sản Nga được đánh giá là một trong những phép thử lớn nhất đối với hệ thống tài chính toàn cầu, với khả năng tạo ra tiền lệ về cách các quốc gia xử lý tài sản bị phong tỏa trong bối cảnh xung đột địa chính trị ngày càng phức tạp.
