Tin tứcTrong cuộc phỏng vấn với NBC News, ông Vance nhấn mạnh hai vấn đề then chốt để đạt được hòa bình là lãnh thổ và các bảo đảm an ninh. Ông giải thích Mỹ vẫn giữ quan điểm không gửi quân tới Ukraine nhưng đang tích cực tham gia vào việc đảm bảo an ninh cho Kiev.
Theo ông, Washington sẽ không đưa ra bất kỳ cam kết bảo đảm nào cho Ukraine cho đến khi quốc gia này đạt đủ điều kiện cần thiết để chấm dứt xung đột. Ông cũng khẳng định Tổng thống Donald Trump muốn châu Âu đóng vai trò dẫn dắt trong việc giải quyết vấn đề Ukraine.
Trước đó, Tổng thống Trump cho biết Mỹ có thể tham gia cơ chế bảo đảm an ninh hậu chiến cho Ukraine ở mức “từ trên không.” Trong phát biểu với Fox News sau cuộc gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng, ông Trump nói quân đội Mỹ có thể hỗ trợ đồng minh Ukraine trong việc răn đe các cuộc tấn công tiềm tàng từ Nga. Tuy nhiên, theo Financial Times, hiện chưa rõ khái niệm “từ trên không” của ông Trump ám chỉ máy bay tiêm kích hay các năng lực tình báo, giám sát và trinh sát.
Trong khi đó, Politico dẫn lời Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách chính sách Elbridge Colby cho biết Mỹ sẽ chỉ giữ vai trò rất hạn chế trong tiến trình này.
Ở phía Nga, Ngoại trưởng Sergei Lavrov trong cuộc phỏng vấn công bố ngày 24/8 nhấn mạnh một nhóm quốc gia, trong đó có các thành viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) gồm Nga, Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc, cùng một số quốc gia khác như Đức và Thổ Nhĩ Kỳ, nên đứng ra bảo đảm an ninh cho Ukraine. Ông Lavrov khẳng định Ukraine phải trung lập, không liên minh quân sự và không sở hữu vũ khí hạt nhân.
Hãng Reuters dẫn nguồn tin cho biết tuần trước Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra yêu cầu Ukraine từ bỏ toàn bộ khu vực Donbass ở miền Đông, từ bỏ tham vọng gia nhập NATO, giữ thái độ trung lập và không cho quân đội phương Tây hiện diện.
Ông Lavrov cũng đề cập đến các cuộc đàm phán thất bại tại Istanbul năm 2022, khi Nga và Ukraine từng bàn thảo khả năng Ukraine giữ trạng thái trung lập vĩnh viễn để đổi lấy bảo đảm an ninh từ năm thành viên thường trực HĐBA LHQ. Theo ông, những điều kiện này cần được khôi phục để làm nền tảng cho một tiến trình hòa bình bền vững.
Bối cảnh hiện nay cho thấy cả Mỹ và Nga đều thừa nhận vai trò trung tâm của các bảo đảm an ninh trong việc chấm dứt xung đột, song bất đồng lớn về lãnh thổ và định hướng chiến lược của Ukraine tiếp tục là rào cản chính. Việc Nga đồng ý tham gia đàm phán mở ra hy vọng mới, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức về nội dung, phạm vi và sự tham gia của các bên liên quan.
Cuộc chiến ở Ukraine đã kéo dài hơn 2 năm với tổn thất nặng nề. Từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt, phương Tây, trong đó có Mỹ và NATO, đã viện trợ hàng chục tỷ USD cho Kiev. Tuy nhiên, Moscow luôn coi việc NATO mở rộng và Ukraine gia nhập khối này là “lằn ranh đỏ” không thể chấp nhận.
Trong bối cảnh đó, các cuộc đàm phán an ninh với sự tham gia của Nga – Mỹ cùng các cường quốc khác có thể trở thành bước ngoặt quan trọng, dù con đường hướng tới một thỏa thuận hòa bình toàn diện vẫn còn rất nhiều chông gai.
