Tin tứcNgày 6/10/2024, tàu HMNZS Manawanui của hải quân New Zealand đã mắc cạn và lao vào rạn san hô cách bờ khoảng 1,5 km trước khi bốc cháy và chìm.
Toàn bộ 75 thành viên thủy thủ đoàn được sơ tán an toàn, song con tàu đã để lại nhiều hệ lụy nặng nề đối với hệ sinh thái biển và đời sống người dân ven biển Samoa. Đây là lần đầu tiên New Zealand mất một tàu chiến trên biển kể từ Thế chiến II.
Trong nhiều tháng, vùng biển quanh khu vực sự cố bị đặt lệnh cấm đánh bắt do lo ngại ô nhiễm dầu và kim loại nặng. Nhiều gia đình Samoa mất đi nguồn sinh kế, trong khi ngư dân phản ánh nguồn cá giảm mạnh. Các làng ven biển mong muốn xác tàu được trục vớt để loại bỏ hoàn toàn nguy cơ ô nhiễm lâu dài.
Trong thông báo ngày 6/10, Ngoại trưởng Winston Peters khẳng định số tiền bồi thường sẽ được lấy hoàn toàn từ ngân sách quốc phòng, đúng bằng mức Samoa yêu cầu. “Chúng tôi luôn nói sẽ làm điều đúng đắn và nay đã thực hiện trọn vẹn”, ông nhấn mạnh.
Lực lượng phòng vệ New Zealand đã phối hợp với các cơ quan Samoa thu hồi thiết bị, vũ khí và các chất gây ô nhiễm từ con tàu. Kết quả quan trắc gần đây của Tổ chức Nghiên cứu Khoa học Samoa cho thấy nước biển đã sạch trở lại và lệnh cấm đánh bắt được dỡ bỏ từ tháng 2/2025.
Báo cáo điều tra kết luận nguyên nhân tai nạn đến từ nhiều sai sót của kíp thủy thủ thiếu kinh nghiệm. Họ không nhận ra tàu đang ở chế độ lái tự động, dẫn đến hiểu nhầm rằng sự cố kỹ thuật khác xảy ra trong khi thực tế tàu đã va vào rạn san hô.
Một cuộc đánh giá độc lập về xác tàu và tác động môi trường bổ sung sẽ tiếp tục được triển khai trước khi New Zealand quyết định số phận cuối cùng của HMNZS Manawanui. Theo sĩ quan quân đội Rodger Ward, ưu tiên số một vẫn là giảm thiểu tác động môi trường và hỗ trợ chính quyền Samoa.
