Mỹ - Trung tái đàm phán: Bước ngoặt hay vòng lặp cũ?

VOH - Ngày 9/6, tại London, các nhà đàm phán hàng đầu của Mỹ và Trung Quốc sẽ nối lại đối thoại thương mại sau nhiều tháng căng thẳng.

Đây được kỳ vọng là cơ hội mở đường cho việc hạ nhiệt quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, nhưng cũng có nguy cơ rơi vào vòng lặp cũ của những cam kết không trọn vẹn.

Phái đoàn Mỹ gồm Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick và Đại diện Thương mại Jamieson Greer sẽ gặp gỡ phía Trung Quốc do Phó Thủ tướng Hà Lập Phong dẫn đầu. Bối cảnh diễn ra cuộc gặp không hề dễ chịu, khi cả hai bên vừa cáo buộc nhau vi phạm những điều khoản đã đạt được tại vòng đàm phán Geneva hồi tháng 5.

Kinh-te-My-Trung-Quoc 2024

Mối quan hệ Mỹ - Trung tiếp tục xấu đi kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng, với nhiều quyết sách cứng rắn hơn về thương mại, công nghệ và kiểm soát đầu tư. Dù ông Trump đã phát đi tín hiệu tích cực, gọi cuộc đàm phán sắp tới là “rất tốt”, giới quan sát vẫn dè chừng về triển vọng đạt được bước tiến thực chất.

Một điểm sáng là việc Trung Quốc ngày 7/6 phê duyệt một số đề xuất xuất khẩu đất hiếm – loại khoáng sản chiến lược được sử dụng trong sản xuất điện thoại, xe điện và quốc phòng. Trước đó, ông Trump khẳng định Chủ tịch Tập Cận Bình đã đồng ý nối lại dòng chảy đất hiếm, vốn bị gián đoạn từ tháng 4.

Tuy nhiên, sự thiếu minh bạch trong các điều khoản khiến nhiều chuyên gia lo ngại. Ông Josh Lipsky từ Hội đồng Đại Tây Dương nhận định: “Có quá nhiều điểm trong thỏa thuận Geneva có thể bị diễn giải theo nhiều cách khác nhau – và đó là điều cả hai bên đang trả giá.”

Trong khi Mỹ than phiền về việc Trung Quốc giảm nguồn cung nam châm đất hiếm – nguyên liệu thiết yếu với công nghiệp quốc phòng và xe điện – thì Bắc Kinh phản ứng gay gắt trước việc Washington siết xuất khẩu công nghệ AI, hạn chế Huawei và kiểm soát sinh viên Trung Quốc học tập tại Mỹ.

Tổng thống Trump cũng đang đứng trước thời hạn đến tháng 8 để quyết định có tiếp tục gia hạn việc hoãn áp thuế với hàng hóa Trung Quốc hay không. Nếu không có thỏa thuận nào đạt được, mức thuế quan sẽ được tái khởi động, đẩy căng thẳng thương mại lên một nấc mới.

Dù vậy, một vài tín hiệu tích cực vẫn đang hiện diện. Cuộc điện đàm gần đây giữa ông Trump và ông Tập đã được Bắc Kinh đánh giá là “thân thiện”, trong đó ông Trump khẳng định sinh viên Trung Quốc vẫn được chào đón tại Mỹ – một động thái mang tính hòa giải sau các biện pháp kiểm soát nhập cảnh trước đó.

Về phần mình, Chủ tịch Tập Cận Bình được cho là đang tìm kiếm một khởi đầu mới trong quan hệ với Mỹ, với mục tiêu cụ thể là đạt được nhượng bộ về thuế, xuất khẩu và giọng điệu chính trị.

Dù vậy, nhiều chuyên gia cảnh báo: nếu hai bên tiếp tục đưa ra các cam kết mơ hồ, thiếu cơ chế giám sát và không rõ ràng về lợi ích chiến lược, vòng đàm phán này có thể chỉ là sự lặp lại của những thất vọng cũ. Vấn đề không còn là ai nhượng bộ ai, mà là liệu hai bên có thực sự muốn xây lại niềm tin đã sứt mẻ.

Bình luận