Mỹ tạm dừng trục xuất 600 trẻ em Guatemala: Tòa án liên bang chặn kế hoạch

Ngày 31/8, chính quyền Mỹ buộc phải tạm dừng các chuyến bay chở trẻ em di cư không có người lớn đi kèm trở về Guatemala, sau khi một thẩm phán liên bang ban hành lệnh khẩn cấp.

Quyết định này liên quan đến khoảng 600 trẻ vị thành niên trong đó có nhiều em đã được đưa lên máy bay chuẩn bị cất cánh.

Thẩm phán Sparkle L. Sooknanan thuộc Tòa án cấp quận Mỹ tại Đặc khu Columbia cho biết bà nhận được thông tin từ các nguyên đơn rằng nhiều trẻ em vẫn bị đưa lên chuyến bay, bất chấp lệnh tạm thời mà bà đã ban hành trước đó trong ngày nhằm ngăn chặn việc trục xuất 10 trẻ có tên trong đơn kiện ban đầu trong vòng 14 ngày.

Trước tình hình này, bà Sooknanan quyết định dời phiên tòa lên đầu giờ chiều cùng ngày và mở rộng phạm vi tạm dừng để bảo vệ toàn bộ 600 trẻ em từ Guatemala có nguy cơ bị trục xuất. Đây là vụ kiện tập thể do Trung tâm Luật Di trú Quốc gia khởi xướng với mục tiêu ngăn chặn kế hoạch đưa trẻ em di cư trở về nước khi chưa hoàn tất các thủ tục pháp lý.

Tại tòa, luật sư đại diện cho các em cho biết nhiều trẻ vẫn đang ở trên máy bay tại El Paso và Harlingen (bang Texas) khi phiên tòa diễn ra.

tong-hop-4
Người di cư vượt sông trong hành trình tới Mỹ tại Tapachula, bang Chiapas, Mexico - Ảnh: THX

Thẩm phán Sooknanan ngay lập tức yêu cầu Bộ Tư pháp Mỹ truyền đạt lệnh khẩn cấp ban hành từ 4 giờ sáng 31/8 cho chính quyền Tổng thống Donald Trump. Đại diện Bộ Tư pháp xác nhận các máy bay đã dừng cất cánh và sẽ không rời nước Mỹ khi lệnh còn hiệu lực.

Phía Bộ Tư pháp, thông qua luật sư Drew Ensign, lập luận rằng đây không phải là hành động “trục xuất” mà là nỗ lực đoàn tụ trẻ em với cha mẹ hoặc người giám hộ tại Guatemala.

Phía luật sư bảo vệ các em phản bác, khẳng định nhiều trường hợp cha mẹ không hề yêu cầu đưa trẻ trở về và trên thực tế các em chưa đáp ứng các tiêu chí pháp lý để bị trục xuất.

Bộ trưởng Ngoại giao Guatemala Carlos Martínez xác nhận quốc gia này đã đồng ý tiếp nhận hàng trăm trẻ vị thành niên đang bị giam giữ tại Mỹ. Đây là một phần trong thỏa thuận song phương về kiểm soát nhập cư.

Giới bảo vệ quyền trẻ em cho rằng việc trục xuất hàng loạt, không thông báo và không cho các em cơ hội phản đối là vi phạm nghiêm trọng các quy định nhân đạo và quyền hợp pháp của trẻ di cư.

Hiện khoảng 600 trẻ em Guatemala không có người lớn đi kèm đang được Văn phòng Tái định cư người tị nạn (ORR) thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ quản lý. Theo các luật sư, chính quyền đã đột ngột dừng nhiều thủ tục nhập cư đang chờ xử lý để đẩy nhanh kế hoạch đưa các em về nước.

Vụ việc trở thành điểm nóng mới trong chính sách nhập cư cứng rắn của chính quyền Trump. Đây không chỉ là cuộc đối đầu giữa các cơ quan thực thi nhập cư và tòa án mà còn phản ánh mâu thuẫn giữa nỗ lực siết chặt biên giới của Nhà Trắng và các cơ chế bảo vệ pháp lý mà Quốc hội Mỹ thiết lập nhằm bảo vệ nhóm di cư dễ bị tổn thương.

Bình luận