Động thái nhằm tìm lối thoát ngoại giao cho căng thẳng hiện nay, đồng thời khơi lại đàm phán về thỏa thuận hạt nhân.
Theo trang tin Axios ngày 16/6, bốn nguồn thạo tin tiết lộ rằng Washington đang xúc tiến thảo luận với Tehran về khả năng tổ chức cuộc gặp trong tuần này giữa Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi. Cuộc gặp dự kiến tập trung vào hai nội dung chính: làm sống lại thỏa thuận hạt nhân và tìm cách chấm dứt cuộc chiến đang diễn ra giữa Israel và Iran.

Dù chưa có xác nhận chính thức từ cả hai phía, nhưng động thái này cho thấy Mỹ đang tích cực tìm kiếm giải pháp ngoại giao trong bối cảnh tình hình Trung Đông trở nên vô cùng nguy hiểm. Tính đến ngày 17/6, xung đột giữa Iran và Israel đã bước sang ngày thứ năm, với nhiều cuộc tấn công tên lửa và không kích qua lại khiến hàng trăm người thương vong, nhiều cơ sở hạ tầng dân sự bị phá hủy.
Theo Axios, ông Steve Witkoff – người được Tổng thống Trump bổ nhiệm làm đặc phái viên phụ trách vấn đề Trung Đông gần đây – đã có liên hệ gián tiếp với các kênh ngoại giao của Iran thông qua bên thứ ba, được cho là các quốc gia trung lập trong khu vực. Mục tiêu của Washington là ngăn chặn cuộc chiến lan rộng, đồng thời tạo ra một kênh đối thoại mới để giải quyết các mâu thuẫn tích tụ liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran.
Trong khi đó, hãng tin Reuters cho biết hiện chưa thể kiểm chứng độc lập nội dung bài viết của Axios, đồng thời chưa nhận được phản hồi từ chính quyền Iran về khả năng tham gia cuộc gặp.
Các chuyên gia nhận định nếu cuộc gặp diễn ra, đây sẽ là cuộc tiếp xúc trực tiếp đầu tiên giữa đại diện cấp cao của Mỹ và Iran kể từ khi xung đột Israel – Iran bùng phát. Việc Mỹ đề xuất nối lại đối thoại hạt nhân trong bối cảnh chiến sự leo thang cũng thể hiện mong muốn ngăn khủng hoảng biến thành cuộc chiến khu vực lớn hơn.
Trước đó, thỏa thuận hạt nhân Iran – được ký vào năm 2015 – đã sụp đổ sau khi chính quyền Donald Trump rút Mỹ khỏi văn kiện này vào năm 2018. Các nỗ lực khôi phục thỏa thuận dưới thời Tổng thống Joe Biden đã không đạt được đột phá, và chương trình hạt nhân của Iran tiếp tục tiến triển nhanh trong những năm gần đây.
Cùng lúc, giới phân tích cũng cảnh báo rằng dù có thiện chí từ Washington, Tehran có thể sẽ không mặn mà với đề xuất đàm phán vào thời điểm này, khi cuộc chiến với Israel vẫn đang diễn biến phức tạp và chưa bên nào có dấu hiệu xuống thang.
Trong bối cảnh xung đột đang đẩy Trung Đông tiến gần bờ vực bất ổn sâu rộng, mọi sáng kiến ngoại giao đều được kỳ vọng có thể làm dịu tình hình, giảm thiểu thương vong dân sự và mở ra cánh cửa đàm phán hòa bình.