Sáng sớm 21/7, khi công tác kiểm phiếu cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản lần thứ 27 đạt khoảng 95%, kết quả gần như đã ngã ngũ: Liên minh cầm quyền giữa đảng Dân chủ Tự do (LDP) và đảng Công Minh (Komei) thất bại, không giữ được đa số tại Thượng viện.
Theo quy định, chỉ cần giành được 50 ghế là liên minh có thể duy trì quyền kiểm soát. Tuy nhiên, tính đến thời điểm còn lại 3 ghế chưa có kết quả, LDP và Công Minh mới chỉ giành được 46 ghế. Kể cả trong trường hợp thắng cả 3 ghế còn lại, họ vẫn chỉ đạt tối đa 49 ghế, chính thức mất vị thế đa số.

Kết quả này phù hợp với các cuộc thăm dò dư luận trước đó, do những cơ quan báo chí hàng đầu Nhật Bản thực hiện trong suốt quá trình bỏ phiếu ngày 20/7. Dư luận Nhật Bản đã dự đoán một kết quả bất lợi cho liên minh cầm quyền, trong bối cảnh Chính phủ của Thủ tướng Ishiba Shigeru đang đối mặt với nhiều chỉ trích liên quan đến chính sách kinh tế, giá cả leo thang và các vấn đề xã hội.
Trong tuyên bố ngay sau khi kết quả sơ bộ được công bố, Thủ tướng Ishiba thừa nhận thất bại và cho rằng đây là “một thực tế khó khăn cần phải đón nhận một cách nghiêm túc và khiêm cung.” Ông nhấn mạnh rằng trong hoàn cảnh hiện tại, sự đồng hành của các đảng phái khác với Chính phủ là điều rất cần thiết để đối phó với hàng loạt thách thức.
Ông nói: “Nhật Bản đang đối mặt với rất nhiều vấn đề như lạm phát, tăng trưởng kinh tế chậm, môi trường an ninh phức tạp và thiên tai ngày càng khốc liệt. Giải quyết những vấn đề đó không chỉ là trách nhiệm của Chính phủ, mà còn là trách nhiệm chung của tất cả các chính đảng.”
Dù kết quả bầu cử Thượng viện không ảnh hưởng trực tiếp đến vị trí của Thủ tướng, nhưng nó khiến Chính phủ Ishiba – vốn đã là chính phủ thiểu số tại Hạ viện – rơi vào thế “lép vế” toàn diện trong Quốc hội. Đây là một tín hiệu cho thấy nhiệm kỳ của ông Ishiba sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn trong việc vận hành chính sách và thông qua các đạo luật quan trọng.
Giới phân tích chính trị tại Tokyo cho rằng, bối cảnh hậu bầu cử Thượng viện sẽ mở ra một giai đoạn bất ổn mới trên chính trường Nhật Bản, với các yếu tố khó lường về nội bộ liên minh, vai trò của phe đối lập và nguy cơ điều chỉnh chính sách trong thời gian tới.
Một số chuyên gia cho rằng, Liên minh cầm quyền sẽ buộc phải đàm phán với các đảng đối lập hoặc độc lập để hình thành những liên minh tạm thời, nhằm thông qua các quyết sách quan trọng về ngân sách, quốc phòng và cải cách hành chính. Mặt khác, việc thiếu ổn định trong Thượng viện có thể làm giảm niềm tin của nhà đầu tư và gây khó khăn cho nỗ lực phục hồi kinh tế.