EU đề xuất siết chặt kiểm tra “hạm đội bóng tối” chở dầu của Nga

Châu Âu đang thúc giục các quốc gia thành viên ủng hộ một tuyên bố hàng hải mới nhằm siết chặt kiểm tra các tàu chở dầu thuộc “hạm đội bóng tối” của Nga.

Cơ quan Đối ngoại và An ninh châu Âu (EEAS) của Liên minh châu Âu (EU) đang thúc giục các quốc gia thành viên ủng hộ một tuyên bố hàng hải mới, cho phép các nước EU phối hợp với quốc gia treo cờ tàu tiến hành kiểm tra các tàu chở dầu thuộc “hạm đội bóng tối” của Nga.

"Hạm đội bóng tối" chỉ mạng lưới logistics khổng lồ giúp Moscow lách các lệnh trừng phạt và duy trì nguồn thu. Hạm đội này được cho là có hàng trăm tàu không biển hiệu hoạt động trên biển, vận chuyển dầu thô cho khách hàng tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Đề xuất mới của EU là động thái mới nhất của khối này nhằm ngăn chặn doanh thu từ dầu khí của Nga bị sử dụng để tài trợ cho cuộc chiến tại Ukraine.

Các bộ trưởng ngoại giao EU dự kiến sẽ nhóm họp ngày 20/10 để thảo luận gói biện pháp trừng phạt mới cùng những vấn đề quốc tế khác.

Theo EEAS, bản dự thảo tuyên bố đề xuất khả năng ký kết các thỏa thuận song phương giữa EU và các quốc gia treo cờ tàu, cho phép kiểm tra trước khi cấp phép lưu thông đối với các tàu nghi ngờ vi phạm.

EU cũng muốn xử lý tình trạng đăng ký treo cờ giả, vốn được sử dụng để che giấu quyền sở hữu thực sự của tàu.

EEAS cho biết ước tính hiện có từ 600 đến 1.400 tàu thuộc “hạm đội bóng tối” của Nga - đội tàu được sử dụng để lách các lệnh trừng phạt và tiếp tục vận chuyển dầu mỏ ra thị trường quốc tế.

Brussels đã trừng phạt hơn 400 tàu, cùng các công ty và tổ chức hỗ trợ đội tàu này hoạt động. Khi gói trừng phạt thứ 19 được thông qua - dự kiến trong tuần tới - số tàu bị liệt vào danh sách đen sẽ tăng lên khoảng 560 chiếc, đồng thời đẩy sớm thời hạn cấm nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga sang ngày 1/1/2027, sớm hơn một năm so với kế hoạch trước.

2025-10-02T155111Z_1889866106_RC2P3HAE9M0W_RTRMADP_3_FRANCE-TANKER-scaled — Binh lính Pháp đang dỡ hàng từ tàu chở dầu Boracay ở ngoài khơi cảng Saint-Nazaire, miền tây nước Pháp, ngày 2/10/2025. Đây là con tàu bị Pháp nghi ngờ thuộc "hạm đội bóng tối" chở dầu của Nga - Ảnh: REUTERS

EEAS cũng đề xuất mở rộng trừng phạt sang lĩnh vực tiếp nhiên liệu trên biển, vốn là mắt xích quan trọng giúp các tàu chở dầu Nga hoạt động liên tục mà không cần cập cảng.

Tài liệu của EEAS ghi nhận một số nước thành viên EU đã có hành động cụ thể chống lại “hạm đội bóng tối”, chẳng hạn như Pháp tạm giữ tàu Boracay, Estonia xử lý tàu Kiwala, Đức đối với tàu Eventin và Phần Lan đối với tàu Eagle S.

Trước đó vào đầu tháng 10, nhóm các nước G7 cũng đã đạt thỏa thuận phối hợp chặt chẽ nhằm ngăn các nước giúp Nga né tránh trừng phạt và kiểm soát việc gia tăng nhập khẩu dầu Nga.

“Quốc gia treo cờ tàu” là nước nơi con tàu được đăng ký và mang quốc kỳ, chịu trách nhiệm pháp lý và kiểm soát kỹ thuật đối với tàu đó; tuy nhiên, nhiều tàu chở dầu Nga được cho là đã tận dụng việc “treo cờ tiện lợi” tại các quốc gia có quy định lỏng lẻo để ẩn danh tính thật, né tránh lệnh trừng phạt. Đây là điều mà EU đang tìm cách siết chặt thông qua các thỏa thuận kiểm tra song phương.