Tin tứcHội đồng châu Âu ngày 3/12 cho biết cơ quan này đã đạt được thỏa thuận tạm thời với Nghị viện châu Âu về lộ trình chấm dứt nhập khẩu khí đốt Nga, nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn năng lượng từ Moscow. Đây là một phần quan trọng trong kế hoạch REPowerEU.
Theo thỏa thuận, EU sẽ thực hiện lệnh cấm theo từng giai đoạn đối với khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và khí đốt qua đường ống từ Nga. Cụ thể, lệnh cấm nhập LNG sẽ có hiệu lực hoàn toàn từ cuối năm 2026, trong khi lệnh cấm khí đốt qua đường ống sẽ được áp dụng vào mùa thu năm 2027.
Tính đến tháng 10, Nga vẫn chiếm khoảng 12% lượng khí đốt nhập khẩu của EU, giảm mạnh so với mức 45% trước khi xung đột Nga – Ukraine bùng nổ vào năm 2022. Một số quốc gia như Hungary, Pháp và Bỉ vẫn còn tiếp nhận khí đốt Nga.
Thỏa thuận tạm thời cần được Hội đồng châu Âu và Nghị viện châu Âu thông qua chính thức trước khi ban hành. Đối với các hợp đồng ngắn hạn ký trước tháng 6, EU dự kiến áp dụng giai đoạn chuyển tiếp với thời hạn cấm LNG từ ngày 25/4/2026 và cấm khí đốt qua đường ống từ ngày 17/6/2026.
Để bảo đảm tuân thủ lệnh cấm, EU sẽ triển khai cơ chế cấp phép trước đối với mọi hoạt động nhập khẩu khí đốt, yêu cầu thông tin phải được cung cấp ít nhất một tháng trước khi giao hàng. Mọi sửa đổi hợp đồng hiện có chỉ được thực hiện vì lý do kỹ thuật và không được làm tăng khối lượng nhập khẩu. Quy định mới cũng đi kèm chế tài xử phạt các công ty và cá nhân vi phạm.
Ngoài ra, các quốc gia thành viên sẽ phải nộp kế hoạch đa dạng hóa nguồn cung năng lượng. Yêu cầu tương tự áp dụng với các nước vẫn nhập khẩu dầu Nga. Ủy ban châu Âu dự kiến đề xuất sáng kiến chấm dứt hoàn toàn nhập dầu Nga trước cuối năm 2027.
Trong bối cảnh áp đặt nhiều vòng trừng phạt lên Nga, EU thừa nhận khối đã phải đối mặt với giá năng lượng tăng cao sau khi cắt giảm nguồn cung giá rẻ từ Moscow. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết trước năm 2022, Nga cung cấp 45% khí đốt và 50% than cho EU, khiến khối rơi vào tình trạng phụ thuộc. Việc đoạn tuyệt với nguồn năng lượng này đã góp phần làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng năng lượng, song bà khẳng định đó là “cái giá phải trả cho tự do”.
