Tin tứcPhát biểu tại Nghị viện châu Âu, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen lần đầu công khai phác thảo các kịch bản tài trợ khác nhau cho Kiev trong bối cảnh xung đột kéo dài.
Theo bà von der Leyen, phương án ưu tiên là sử dụng tài sản nhà nước Nga bị phong tỏa ở châu Âu làm cơ sở cho khoản vay bồi thường trị giá 163,3 tỉ USD dành cho Ukraine.
Nếu cách này không khả thi, kịch bản thứ hai là phát hành nợ chung cấp EU, các nước thành viên hoàn trả về sau. Phương án thứ ba, từng quốc gia tự vay và cấp ngân sách hỗ trợ cho Kiev theo năng lực tài khóa của mình.
Tuy nhiên, hai lựa chọn sau được đánh giá khó triển khai với các nước có nợ công cao như Pháp và Ý, làm hạn chế dư địa vay mượn. Sau thảo luận, các bộ trưởng tài chính EU cùng nghiêng về phương án thứ nhất, coi đây là con đường vừa đủ quy mô vừa không gia tăng gánh nợ lên ngân sách quốc gia.
Lập luận ủng hộ được tóm lược qua chia sẻ của Bộ trưởng Tài chính Phần Lan Riikka Purra: “Đây là lựa chọn duy nhất vừa đủ mạnh mẽ, vừa hạn chế áp lực lên ngân sách quốc gia của chúng tôi”. Theo giới quan sát, sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga mang lại nguồn lực lớn trong 2 năm, đồng thời tránh “đụng trần” tài khóa tại nhiều nền kinh tế EU.
Dẫu vậy, sáng kiến vẫn vấp vướng mắc pháp lý và rủi ro vận hành. Bỉ nơi đặt trụ sở Euroclear, tổ chức lưu ký nắm phần lớn tài sản Nga bị phong tỏa bày tỏ băn khoăn trước nguy cơ kiện tụng từ phía Matxcơva.
Brussels yêu cầu các chính phủ EU cam kết bảo lãnh thanh khoản, bảo đảm khả năng hoàn trả trong vòng 3 ngày nếu tòa án phán quyết các tài sản này phải được trả lại cho Nga.
Trong bối cảnh cần một cơ chế tài chính đủ lực để duy trì hỗ trợ Kiev, lựa chọn “vay bồi thường” dựa trên tài sản phong tỏa đang nổi lên như giải pháp dung hòa giữa yêu cầu quy mô và ràng buộc ngân sách, song chìa khóa vẫn nằm ở hành lang pháp lý và cơ chế bảo lãnh rủi ro ở cấp EU.
