Tin tứcNếu không được gia hạn, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ phải quay trở lại các mức thuế cao ngất ngưởng từng áp dụng vào tháng 4 và tháng 5 năm nay, đe dọa đẩy căng thẳng thương mại leo thang trở lại.
Ngày 11/8, giờ địa phương, các quan chức Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gia hạn lệnh ngừng áp thuế với Trung Quốc thêm 90 ngày.
Truyền thông Mỹ dẫn lời các quan chức chính quyền ông Trump nói rằng ông đã ký sắc lệnh gia hạn chỉ vài giờ trước khi lệnh ngừng áp thuế quan giữa Bắc Kinh và Washington dự kiến hết hạn vào cuối ngày 11/8.
2 nền kinh tế thế giới sẽ đình chiến thương mại cho đến tháng 11, thời điểm các nhà bán lẻ Mỹ tăng cường nhập khẩu để chuẩn bị cho mùa lễ hội cuối năm.
Động thái này sẽ giúp các nhà nhập khẩu hai nước tiếp tục duy trì mức thuế 30% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, 10% đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ, thay vì mức tương ứng là 145% và 125%.
Thỏa thuận đình chiến thuế quan được hai bên thống nhất vào tháng 5 kéo dài 90 ngày, Mỹ tạm ngừng áp thuế 145% với hàng nhập khẩu Trung Quốc, còn Bắc Kinh hoãn mức thuế trả đũa 125% với hàng Mỹ.
Vòng đàm phán tháng 6 tại London mang lại một số tiến triển khi hai bên đồng ý nới lỏng kiểm soát xuất khẩu: Mỹ giảm hạn chế với chất bán dẫn, Trung Quốc giảm hạn chế với đất hiếm.
Đến tháng 7, đàm phán tiếp tục ở Stockholm, phía Trung Quốc bày tỏ lạc quan về khả năng gia hạn 90 ngày, song các nhà đàm phán Mỹ khẳng định quyết định cuối cùng vẫn nằm ở ông Trump.
Dù sau mỗi cuộc gặp ông Trump thường tỏ ra tích cực, chi tiết thỏa thuận vẫn được giữ kín. Ngay trước thời hạn kết thúc đình chiến, ông Trump kêu gọi Trung Quốc tăng gấp 4 lần lượng đậu nành nhập khẩu từ Mỹ - một vấn đề nhạy cảm trong chính trị nội bộ Mỹ khi nông dân nước này đang chịu áp lực lớn từ mức thuế trả đũa của Bắc Kinh.
Nông nghiệp Mỹ trong “tâm bão”
Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, nhập khẩu đậu nành Mỹ của Trung Quốc trong nửa đầu năm 2025 đã giảm 39% so với cùng kỳ 2024. Các mặt hàng nông sản khác như thịt bò, thịt heo, gà, hải sản, bông và bắp cũng bị ảnh hưởng nặng do các biện pháp trả đũa vốn nhắm thẳng vào tầng lớp nông dân nhóm cử tri ủng hộ ông Trump.
Ngành thương mại nông sản Mỹ lo ngại nếu các mức thuế không được gỡ bỏ trước mùa thu - giai đoạn Trung Quốc thường mua nhiều thì thiệt hại sẽ rất nghiêm trọng. Một chuyên gia trong ngành nhận định: “Với mức thuế hiện nay, Trung Quốc sẽ mua rất ít đậu nành Mỹ. Đây là viễn cảnh đáng báo động.”
Bất chấp 90 ngày đình chiến, thương mại hai nước vẫn suy giảm mạnh. Tháng 7, xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ giảm tháng thứ tư liên tiếp xuống 21,7% so với cùng kỳ năm trước. Nhập khẩu từ Mỹ về Trung Quốc cũng giảm 10,3% trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 7.
Nếu không đạt thỏa thuận mới, Mỹ và Trung Quốc sẽ tái áp đặt toàn bộ hàng rào thuế quan. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cảnh báo đây chẳng khác gì một dạng “cấm vận” thương mại.
Theo Viện Kinh tế quốc tế Peterson, thuế quan trung bình của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc đang ở mức 54,9%, bao phủ toàn bộ các mặt hàng tăng tới 34,2 điểm phần trăm kể từ khi ông Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai vào tháng 1/2025. Ở chiều ngược lại, thuế quan trung bình của Trung Quốc áp với hàng Mỹ là 32,6% cũng bao phủ toàn bộ mặt hàng, tăng 11,4 điểm phần trăm.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cho biết khả năng gia hạn thêm 90 ngày là “khá cao” nhưng quyết định sẽ phụ thuộc vào nhóm đàm phán và Tổng thống Trump. Giới chuyên gia kỳ vọng một cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể diễn ra trong những tháng tới.
