Tin tứcSố liệu sơ bộ từ Tổng cục Thống kê Quốc gia Cuba cho thấy, khu vực “phi nhà nước” đóng góp 55% tổng doanh số bán lẻ hàng hóa và dịch vụ trong năm 2024, tăng mạnh so với mức 44% của năm 2023. Các con số này không bao gồm các dịch vụ tiện ích công cộng.
Sự tăng trưởng này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế nhà nước tại Cuba đã suy giảm tới 11% trong vòng 5 năm qua, với các vấn đề nghiêm trọng như mất điện diện rộng, thiếu hụt hàng hóa và lạm phát cao.
Một người bán hàng đang chờ khách tại một khu chợ ở Havana, Cuba, ngày 22/07/2025. - Ảnh: Reuters.
Tình trạng trên thể hiện rõ nét tại các khu chợ tự phát nhộn nhịp như Hội chợ Cầu Đường lần thứ 100 ở thủ đô Havana, nơi hàng trăm tiểu thương bày bán đủ loại mặt hàng – từ đồ gia dụng, thực phẩm đến quần áo – mà người dân khó tìm thấy tại các cửa hàng nhà nước.
Bà Diamela Garcia, một tiểu thương bán quần áo tại hội chợ, chia sẻ: “Có rất nhiều thứ mà bạn không thể tìm được trong hệ thống phân phối nhà nước. Nhiều người đến đây để tìm mua những mặt hàng đó.”
Cô María Karla Hernández, 27 tuổi, một chuyên gia vật lý trị liệu mua sắm vật dụng làm việc, cho biết khu vực tư nhân có hàng hóa phong phú hơn nhưng giá cả cũng cao hơn. “Ở đây bạn có thể tìm thấy mọi thứ, dù giá thì khá đắt”, cô nói.
Tuy nhiên, ông Omar Everleny, nhà kinh tế học tại Đại học Havana, lưu ý rằng, các số liệu thống kê phản ánh giá trị doanh số chứ không phản ánh khối lượng hàng hóa bán ra.
Ông Everleny cho biết, giá hàng hóa trong khu vực nhà nước thường được trợ giá, trong khi khu vực tư nhân lại bán với giá cao hơn. Ngoài ra, nhà nước đang thiếu ngoại tệ để nhập khẩu hàng hóa, buộc người dân phải tìm đến khu vực tư nhân vốn linh hoạt hơn.
Chính phủ Cuba đã bắt đầu mở rộng vai trò của khu vực tư nhân từ sau sự sụp đổ của Liên Xô – đồng minh kinh tế lớn nhất của nước này – vào năm 1991, từng bước đảo ngược chính sách quốc hữu hóa toàn bộ doanh nghiệp tư nhân được thực hiện vào năm 1968.
Theo số liệu chính thức, Cuba hiện có khoảng 1,6 triệu lao động – trong tổng lực lượng lao động 4 triệu người – đang làm việc trong khu vực tư nhân.
Bộ trưởng Kinh tế Cuba, ông Joaquin Alonso cho biết, dù tổng kim ngạch nhập khẩu của cả nước đang giảm, kim ngạch nhập khẩu của doanh nghiệp tư nhân đã vượt mốc 1 tỷ USD, tăng 34% so với cùng kỳ năm 2024.
