Tin tứcHai bên tiếp tục đổ lỗi cho nhau nếu Quốc hội không thể gia hạn ngân sách trước thời hạn chót nửa đêm 30/9 (11h sáng 1/10 theo giờ Việt Nam).
Phó Tổng thống JD Vance nhận định: “Tôi nghĩ chúng ta đang đi đến việc phải đóng cửa chính phủ.”
Vấn đề mấu chốt là khoản chi tiêu “tùy ý” trị giá 1.700 tỷ USD - chiếm khoảng 1/4 tổng ngân sách 7.000 tỷ USD của chính phủ, chủ yếu tài trợ cho hoạt động của các cơ quan liên bang. Phần còn lại dành cho các chương trình y tế, hưu trí và trả lãi khoản nợ công hiện đã lên tới 37.500 tỷ USD.
Đảng Dân chủ yêu cầu gói ngân sách tạm thời phải bao gồm việc gia hạn các ưu đãi thuế y tế trong Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (ACA). Nếu không, khoảng 24 triệu người Mỹ sẽ phải đối mặt với chi phí bảo hiểm tăng cao ngay trong kỳ đăng ký mới bắt đầu từ 1/11.
Ngược lại, phe Cộng hòa cho rằng y tế và ngân sách cần được xử lý tách biệt.
Lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries khẳng định: “Chúng tôi không thể chấp nhận kế hoạch của phe Cộng hòa nhằm cắt giảm và phá bỏ các quyền lợi y tế.”
Trong khi đó, phe Cộng hòa cáo buộc đối phương “lấy chính phủ làm con tin.”
Nếu ngân sách không được gia hạn, hàng ngàn nhân viên liên bang sẽ phải nghỉ việc tạm thời, tòa án có nguy cơ đóng cửa, và nhiều khoản hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ bị đình trệ.
Nhà Trắng đã ban hành sắc lệnh gia hạn hoạt động của hơn 20 ủy ban cố vấn liên bang đến năm 2027, song chưa rõ các cơ chế này sẽ được cấp vốn thế nào trong trường hợp chính phủ ngừng hoạt động.
Trong lịch sử, Mỹ từng trải qua 14 lần đóng cửa chính phủ một phần kể từ năm 1981, thường chỉ kéo dài vài ngày. Tuy nhiên, lần gần nhất năm 2018-2019 dưới thời Tổng thống Trump đã kéo dài tới 35 ngày - lâu nhất từ trước đến nay.
Trong bối cảnh bầu cử quốc hội giữa kỳ 2026 đang đến gần, phe Dân chủ muốn tận dụng cuộc chiến ngân sách để củng cố hình ảnh bảo vệ y tế cho cử tri.
Tuy nhiên, ngay trong nội bộ, một số trợ lý thừa nhận nguy cơ phản ứng ngược từ công chúng nếu phe Dân chủ không thuyết phục được rằng họ không chỉ đơn thuần đối đầu Trump bằng mọi giá.
Trong khi đó, phe Cộng hòa thúc giục thông qua gói ngân sách tạm thời đến tháng 11, nhưng lãnh đạo Thượng viện Chuck Schumer từ chối, cho rằng đề xuất này không giải quyết được căn nguyên bất đồng.
Với những khoảng cách lớn chưa được thu hẹp, kịch bản chính phủ Mỹ buộc phải đóng cửa từ ngày 1/10 đang ngày càng hiện hữu.