Động thái sau khi báo cáo từ Oxford Economics cho thấy thuế trả đũa hiện nay "gần như bằng 0" do các miễn trừ rộng rãi.
Theo Bộ trưởng Tài chính Francois-Philippe Champagne, thông tin cho rằng chính phủ Canada đã lặng lẽ hủy bỏ các mức thuế là “dối trá”. Ông khẳng định: “Canada đã thực hiện phản ứng thuế quan lớn nhất trong lịch sử, với 60 tỉ đôla Canada áp thuế hàng hóa Mỹ, và 70% các mức thuế đó vẫn đang được giữ nguyên.”
Phát biểu này được đưa ra sau khi lãnh đạo phe đối lập Pierre Poilievre chỉ trích Thủ tướng Mark Carney, cho rằng ông đã bí mật gỡ bỏ phần lớn thuế trả đũa nhằm vào Mỹ mà không thông báo với Quốc hội hay người dân. Ông Poilievre viện dẫn báo cáo từ Oxford Economics, công bố tuần qua, cho rằng các biện pháp miễn trừ đã khiến hiệu lực của thuế trả đũa gần như không còn.

Căng thẳng nảy sinh trong bối cảnh Thủ tướng Carney vừa có cuộc gặp bên lề với Phó Tổng thống Mỹ JD Vance tại Rome hôm 16/5, sau khi cả hai cùng dự lễ đăng quang của Giáo hoàng Leo XIV tại Vatican. Dù văn phòng Thủ tướng mô tả đây là cuộc thảo luận "về quan hệ kinh tế và thương mại cấp bách", phía ông Vance lại gọi đây là “cuộc gặp thông thường” xoay quanh các chính sách thương mại công bằng giữa hai nước.
Canada bắt đầu áp dụng các mức thuế trả đũa trị giá hàng tỉ đôla nhằm vào hàng hóa Mỹ sau cuộc bầu cử ngày 28/4, đáp trả chính sách thuế thương mại dưới thời cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy nhiên, trong thời gian tranh cử, Thủ tướng Carney đã cam kết miễn thuế cho các nhà sản xuất ô tô có điều kiện duy trì đầu tư và sản xuất tại Canada. Chính phủ Canada sau đó cũng công bố thêm danh sách các mặt hàng tạm thời không bị áp thuế, bao gồm các sản phẩm phục vụ ngành chế biến thực phẩm, y tế, an ninh và quốc phòng.
Danh sách miễn trừ được công bố trên Canada Gazette vào ngày 7/5 nhưng không thu hút nhiều sự chú ý cho đến khi Oxford Economics phân tích mức độ bao phủ của các miễn trừ và cho rằng thuế trả đũa của Canada “gần như không còn hiệu lực”.
Trước phản ứng gay gắt từ dư luận, văn phòng Bộ trưởng Tài chính giải thích rằng việc giảm thuế chỉ mang tính tạm thời trong vòng 6 tháng, nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Canada điều chỉnh chuỗi cung ứng và giảm phụ thuộc vào nhà cung cấp Mỹ. Hiện Canada vẫn đang áp thuế với khoảng 43 tỉ đôla Canada (khoảng 31 tỉ USD) hàng hóa Mỹ.
Trong bối cảnh kinh tế Canada phụ thuộc nặng nề vào thương mại với Mỹ – với khoảng 75% hàng xuất khẩu đổ về thị trường này – chính phủ Ottawa đang cố gắng cân bằng giữa việc đáp trả chính sách thương mại của Mỹ và bảo vệ nền kinh tế trong nước.