Tin tứcCampuchia đang xem xét đưa tranh chấp biên giới kéo dài với Thái Lan liên quan đến một số ngôi đền cổ ra Tòa án Công lý quốc tế (ICJ), trong bối cảnh căng thẳng khu vực biên giới có dấu hiệu gia tăng.
Phát biểu ngày 2/6 trước phiên họp chung của hai viện Quốc hội, Thủ tướng Hun Manet khẳng định Chính phủ Campuchia đang hoàn tất các bước chuẩn bị để đưa các khu vực tranh chấp – gồm đền Ta Moan Thom, Ta Moan Toch, Ta Krabei và khu vực Mom Bei – vào chương trình nghị sự của Ủy ban Biên giới chung Campuchia – Thái Lan (JBC).
Theo ông Hun Manet, nếu không thể đạt được tiến triển qua cơ chế song phương, Campuchia sẵn sàng đơn phương đưa vụ việc ra ICJ để phân xử trên cơ sở pháp lý quốc tế. Ông nhấn mạnh đây là biện pháp cần thiết nhằm chấm dứt căng thẳng âm ỉ và ngăn chặn những hành động khiêu khích từ "một số nhóm cực đoan nhỏ" ở cả hai nước.
Thủ tướng Campuchia kêu gọi Thái Lan hợp tác trên tinh thần “tin cậy lẫn nhau và công bằng”, đồng thời tuyên bố Campuchia giữ lập trường hòa bình, ưu tiên giải pháp đàm phán, nhưng cũng khẳng định có quyền sử dụng mọi biện pháp – kể cả quân sự – để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ nếu bị xâm phạm.
Chủ tịch Thượng viện Campuchia – ông Hun Sen – cũng công khai ủng hộ lập trường này, đồng thời kêu gọi phía Thái Lan thể hiện thiện chí bằng việc cùng tham gia vụ việc tại ICJ, thay vì để Campuchia đơn phương nộp đơn khiếu nại. Ông nhấn mạnh, cần tránh để tranh chấp leo thang thành đối đầu sắc tộc hoặc xung đột quốc gia.
Bối cảnh đề xuất này diễn ra sau vụ đấu súng giữa binh sĩ hai nước gần khu vực đền Ta Moan Thom hồi tuần trước, khiến căng thẳng tái bùng phát. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Thái Lan khẳng định quân đội nước này “đang chuẩn bị cho mọi tình huống có thể xảy ra”, dù vẫn ưu tiên giải pháp hòa bình và đối thoại với Campuchia.
Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Maris Sangiampongsa cuối tuần qua cũng xác nhận đã chỉ đạo phía Thái Lan trong JBC sẵn sàng họp với đối tác Campuchia. Các cuộc tham vấn dự kiến sẽ xoay quanh khảo sát thực địa, phân giới, cắm mốc và giải quyết tranh chấp tại các điểm nóng biên giới.
Bất chấp căng thẳng, toàn bộ 6 cửa khẩu chính và 10 trạm kiểm soát biên giới giữa Campuchia và Thái Lan vẫn đang hoạt động bình thường. Người dân hai bên biên giới mong muốn duy trì giao thương và du lịch, cho rằng điều đó mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng.
Theo giới quan sát, việc Campuchia đề xuất đưa tranh chấp ra tòa quốc tế cho thấy nỗ lực chuyển hướng sang giải pháp pháp lý, nhằm kiểm soát rủi ro xung đột vũ trang và duy trì ổn định biên giới. Tuy nhiên, hiệu quả của động thái này sẽ phụ thuộc lớn vào thái độ hợp tác của Thái Lan trong thời gian tới.
