Theo thông báo, lệnh cấm này có hiệu lực từ ngày 30/4 đến hết ngày 23/5 và là phản ứng trực tiếp trước hành động của Pakistan vài ngày trước đó khi nước này cũng đã ra lệnh cấm các hãng hàng không Ấn Độ bay qua không phận nước mình.
Động thái ăn miếng trả miếng trên diễn ra sau vụ tấn công vào đoàn khách du lịch ở Kashmir – vùng lãnh thổ có tranh chấp và luôn là điểm nóng trong quan hệ giữa hai nước. Ấn Độ cáo buộc các tay súng người Pakistan thực hiện vụ tấn công và cho biết ba nghi phạm, trong đó có hai công dân Pakistan, là thành viên của một tổ chức khủng bố đang nổi dậy ở khu vực này.

Về phía Islamabad, Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif đã lên tiếng phủ nhận mọi liên quan. Trong cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio vào tối 30/4, ông Sharif cho rằng Ấn Độ đang cố tình “liên kết sai trái” Pakistan với vụ tấn công và kêu gọi một cuộc điều tra minh bạch, trung lập. Ông cũng kêu gọi phía Mỹ tác động để New Delhi kiềm chế các tuyên bố mang tính khiêu khích.
Trong khi căng thẳng chính trị leo thang, các biện pháp trừng phạt qua lại trong lĩnh vực hàng không đang bắt đầu ảnh hưởng đến hoạt động vận tải của cả hai bên.
Theo Reuters, lệnh cấm của Ấn Độ có thể gây thiệt hại lớn hơn cho chính nước này, do phần lớn các hãng hàng không Ấn Độ có mạng lưới bay dày đặc trong khu vực, trong khi phía Pakistan chỉ có hãng Pakistan International Airlines là khai thác tuyến bay đến Kuala Lumpur qua không phận Ấn Độ.
Từ ngày 29/4, hãng hàng không quốc gia Pakistan cũng đã chủ động thông báo tránh không phận Ấn Độ, trong khi chính quyền Islamabad trước đó đã ra quyết định đóng cửa hoàn toàn không phận với các hãng hàng không do Ấn Độ sở hữu hoặc vận hành – kể cả các chuyến bay gián tiếp qua nước thứ ba. Ngoài ra, Pakistan cũng ngừng cấp loại thị thực đặc biệt dành cho công dân Ấn Độ trong khu vực Nam Á.
Ngày 30/4, phía Pakistan tiếp tục tuyên bố có "tin tình báo đáng tin cậy" rằng Ấn Độ có thể đang lên kế hoạch hành động quân sự trả đũa. Điều này khiến lo ngại về nguy cơ bùng phát xung đột giữa hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân gia tăng.
Ấn Độ và Pakistan từng nhiều lần xung đột dữ dội quanh khu vực Kashmir trong quá khứ, với đỉnh điểm là cuộc đụng độ quân sự năm 2019 sau một vụ tấn công khủng bố khiến 40 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng.
Hiện tại, bên cạnh các biện pháp đóng không phận, hai nước còn đưa ra những động thái cứng rắn khác như đình chỉ Hiệp ước chia sẻ nguồn nước sông Indus – một trong những cam kết quốc tế quan trọng nhất giữa hai bên từ năm 1960.
Giới quan sát lo ngại, nếu không có các động thái ngoại giao hạ nhiệt kịp thời từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là vai trò trung gian của Mỹ và Liên Hợp Quốc, căng thẳng Ấn Độ - Pakistan có thể vượt khỏi tầm kiểm soát, đe dọa hòa bình khu vực Nam Á vốn đã rất mong manh.