Tin tứcNhư vậy, hơn 400.000 tỷ đồng vốn đầu tư công vẫn đang “nằm chờ”, trong khi chỉ còn hai tháng cuối năm để hoàn thành mục tiêu giải ngân.
Tính cả phần vốn cân đối ngân sách địa phương được giao tăng, tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 đạt hơn 1,06 triệu tỷ đồng. Dù tỷ lệ phân bổ chi tiết đã đạt 96,9%, song việc biến con số này thành động lực thực tế cho tăng trưởng kinh tế vẫn là thách thức lớn.
Báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, hiện có 29 bộ, cơ quan Trung ương và 16 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức bình quân cả nước. Nguyên nhân đến từ rào cản thể chế, quá trình thực thi chậm, và đặc biệt là yếu tố con người. Trong đó, giải phóng mặt bằng tiếp tục là “điểm nghẽn” lớn nhất và kéo dài nhiều năm.
Ngoài ra, quá trình sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, huyện, xã trong thời gian qua đã tạo ra xáo trộn trong bộ máy địa phương. Một số nơi chưa kiện toàn tổ chức, thiếu cán bộ chuyên trách về đầu tư, thậm chí chưa bàn giao xong nhiệm vụ chủ đầu tư giữa đơn vị cũ và mới. Đặc biệt, tại các địa phương sau sáp nhập, sự tồn tại song song của nhiều bảng giá đất khác nhau khiến việc bồi thường, giải phóng mặt bằng thêm phức tạp và kéo dài.
Đối với các dự án sử dụng vốn ODA, thủ tục vẫn rườm rà, mất thời gian. Thời gian đàm phán, ký kết và phê duyệt hiệp định vay có thể kéo dài 12–18 tháng, do phải tuân thủ quy định của cả hai bên.
Một trong những nguyên nhân sâu xa và khó khắc phục nhất là tâm lý e ngại, sợ sai, né tránh trách nhiệm trong một bộ phận cán bộ, công chức. Năng lực của một số chủ đầu tư, ban quản lý dự án còn hạn chế, thiếu quyết liệt trong đôn đốc nhà thầu, lập kế hoạch thi công thiếu thực tế, phối hợp giữa các bên thiếu gắn kết.
Bên cạnh đó, thời tiết phức tạp, đặc biệt là liên tiếp các cơn bão lớn đổ bộ trong những tháng gần đây, cũng ảnh hưởng đến tiến độ thi công nhiều dự án hạ tầng giao thông ở miền Trung và Tây Nguyên.
Để hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% trong năm 2025, Chính phủ yêu cầu quyết tâm chính trị cao, trong đó nhấn mạnh vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu. Lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương phải trực tiếp chỉ đạo, tháo gỡ khó khăn, coi tiến độ giải ngân là tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ.
Bộ Tài chính hiện đã triển khai cơ chế báo cáo giải ngân hàng tuần gửi Thủ tướng Chính phủ và Ủy ban Kiểm tra Trung ương, yêu cầu các đơn vị rà soát, đánh giá tiến độ từng dự án, đồng thời chủ động điều chuyển vốn từ dự án chậm sang dự án có khả năng hấp thụ tốt hơn, tránh tình trạng dồn thanh toán vào cuối năm.
Với các địa phương vừa sáp nhập, Bộ Tài chính yêu cầu khẩn trương kiện toàn bộ máy, bố trí cán bộ có năng lực, nhất là trong công tác giải phóng mặt bằng và quản lý dự án. Song song, các bộ, ngành liên quan phải đề xuất sửa đổi cơ chế, chính sách chồng chéo, để khơi thông dòng vốn đầu tư công, bảo đảm đưa nguồn lực hơn 1 triệu tỷ đồng thực sự phát huy hiệu quả cho tăng trưởng kinh tế.
(555 từ)
