Tin tức35 năm trong ngành y, bác sĩ Nguyễn Minh Tiến không đếm thời gian bằng năm tháng – mà bằng từng nhịp thở được cứu sống nơi ranh giới mong manh của sự sống và cái chết.
Dù thời cuộc đổi thay, ông vẫn giữ vững 4 giá trị cốt lõi: Tận tâm, Hợp tác, Năng động, Công bằng, như kim chỉ nam cho một hành trình thầm lặng, chữa lành không chỉ bệnh tật, mà cả niềm tin.
Cùng Y Story lắng nghe câu chuyện đầy cảm xúc ấy, một hành trình không chỉ chữa bệnh, mà còn chữa lành niềm tin.
Host: Bác sĩ đã bao giờ ngồi lại và chia sẻ về nghề của mình suốt mấy chục năm qua chưa?
Bác sĩ CKII Nguyễn Minh Tiến: Thỉnh thoảng, khi làm việc căng thẳng, tôi cùng đồng nghiệp ngồi lại luận về nghề, về cái nghiệp đi theo nghề. Tôi cũng nghe phụ huynh hay bạn bè ngoài ngành chia sẻ, có nhiều vấn đề lắm. Quan trọng là làm sao để nghề y đem lại sức khỏe, niềm vui, hạnh phúc cho mỗi gia đình. Nếu thực sự yêu nghề, mình sẽ mang theo nó suốt cuộc đời để làm tốt công việc, khi ấy tâm mình sẽ thanh thản.
Host: Nhìn lại chặng đường 35 năm đó, bác sĩ cảm thấy mình đã đi đúng con đường đã chọn không?
Bác sĩ CKII Nguyễn Minh Tiến: Con đường mình đi có nhiều thử thách, thậm chí làm mình nản chí. Thời thập niên 90, việc tìm kiếm một công việc phù hợp sau khi ra trường không dễ dàng.
Trong khi nhiều bạn bè chuyển sang làm trình dược viên với thu nhập cao – thời điểm đó có thể lên đến 500 đô mỗi tháng, tương đương vài cây vàng – tôi cũng không tránh khỏi những phút chạnh lòng, thậm chí từng nghĩ đến việc rẽ hướng sang một con đường khác.
Nhưng rồi tôi tự hỏi: "Nếu từ bỏ bây giờ, liệu mình có thể quay lại với ngành y sau khi đã dành 6 năm đèn sách không?". Sau cùng, tôi quyết định tiếp tục con đường y khoa, không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức và kỹ năng để phục vụ người bệnh tốt hơn.
Làm bác sĩ không dễ để làm giàu, nhưng tôi tin rằng mình đã chọn đúng. Tôi luôn tâm niệm lời dạy của thầy Ngô Gia Hy: "Chỉ sợ mình không làm được gì cho bệnh nhân.". Chính triết lý ấy đã trở thành kim chỉ nam cho tôi trong nghề.
Tôi luôn cố gắng hết sức, chủ động hội chẩn cùng các thầy, các anh chị đi trước, tham khảo y văn, cập nhật những phương pháp điều trị tiên tiến nhất, với mong muốn mang lại điều tốt nhất cho người bệnh – cả về thể chất lẫn tinh thần.
Host: Trong những lúc cân não, chiến đấu với các ca bệnh khó, làm sao để mình gạt bỏ cảm xúc cá nhân, tập trung hoàn toàn vào chuyên môn, thưa bác sĩ?
Bác sĩ CKII Nguyễn Minh Tiến: Ở khoa Hồi sức cấp cứu, bệnh nhân luôn cận kề cửa tử. Chỉ một can thiệp sai lầm nhỏ cũng phải trả giá, vì không có thời gian để sửa sai. Tôi nhớ một trường hợp vào năm 2004, một bé gái 4 tuổi bị sốt xuất huyết độ 4, suy đa cơ quan, huyết áp bằng 0. Bé là con của một bác sĩ.
Dù đã điều trị tích cực, kết quả lại không mấy khả thi. Tôi quyết định lọc máu, nhưng việc đặt ống thông rất khó khăn do bé bị chảy máu liên tục, mất hơn nửa tiếng thay vì 10-15 phút như bình thường.
Sau khi lọc máu, vẫn diễn tiến sốc, tụt huyết áp. Trong những lúc căng thẳng đến bế tắc, tôi áp dụng một cách học được từ đàn anh: tịnh tâm lại trong vòng một phút, nhìn về một hướng nào đó.
Bất ngờ, một ý tưởng chợt nảy ra: tôi thử test lợi tiểu cho bé. Theo tài liệu y văn, việc truyền thuốc lợi tiểu có thể giúp bệnh nhân đi tiểu. Điều kỳ diệu là sau khi thử, bệnh nhân bắt đầu tiểu được, và sau 6 đợt lọc máu trong 3 tuần, bệnh nhân dần hồi phục hoàn toàn, không có di chứng.
Host: Việc được phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú vào năm 2014 đánh dấu một nỗ lực lớn. Nhưng để giữ vững và sống xứng đáng với danh hiệu ấy, có phải là một áp lực lớn?
Bác sĩ CKII Nguyễn Minh Tiến: Có những ghi nhận và phần thưởng mang ý nghĩa tinh thần như danh hiệu Thầy thuốc ưu tú là một động lực rất lớn, nó khẳng định mình đã đi đúng hướng. Áp lực là phải làm gương và dẫn dắt các em thế hệ sau. Tôi luôn truyền lửa cho các bạn rằng điều trị bệnh nhân là một nhiệm vụ thiêng liêng.
Dĩ nhiên, cuộc sống của các bạn cũng có nhiều lo toan về vật chất, gia đình. Tôi không áp dụng tư tưởng của mình một cách máy móc cho các bạn trẻ. Thay vào đó, tôi động viên các bạn hãy làm tốt cho bệnh nhân, và mọi thứ tốt đẹp sẽ đến. Với vai trò lãnh đạo, tôi cũng phải tạo điều kiện về vật chất và tinh thần cho các bạn, cải thiện thu nhập để họ có đủ sức khỏe và tâm huyết cống hiến.
Host: Trong bối cảnh hiện nay, các y bác sĩ thường gặp những thách thức như thế nào trong công tác chuyên môn của mình?
Bác sĩ CKII Nguyễn Minh Tiến: Thách thức lớn nhất hiện nay là sự tiến bộ của khoa học công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo. Hồi xưa, chúng tôi dùng ống nghe, hỏi bệnh sử thật kỹ, thăm khám tỉ mỉ để chẩn đoán. Bây giờ, trí tuệ nhân tạo có thể nhập triệu chứng, đưa ra chẩn đoán, thậm chí gợi ý xét nghiệm và điều trị.
Điều này có thể làm mất đi sự liên kết giữa bác sĩ, nhân viên y tế và người bệnh. Khi chúng tôi hỏi bệnh sử, thăm khám, đó là lúc kết nối với bệnh nhân, hiểu được khuôn mặt, cử chỉ, ngôn ngữ không lời của họ.
Sự liên kết đó giúp việc điều trị mang tính nhân văn hơn, thay vì chỉ theo máy móc. Tôi mong các bác sĩ trẻ linh hoạt, ứng dụng những cái hiện đại nhưng phải làm chủ nó, không để máy móc chi phối. Quan trọng là phải giữ được giá trị cốt lõi của ngành y.
Host: Sau nhiều năm gắn bó, bác sĩ đúc kết được giá trị cốt lõi nào trong ngành y hiện nay?
Bác sĩ CKII Nguyễn Minh Tiến: Tôi đúc kết được bốn giá trị cốt lõi, cũng là những điều tôi học được từ Tiến sĩ Trương Quang Định, giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố. Đó là:
Tận tâm: Tận tâm với bệnh nhân, hết lòng chăm sóc. Về mặt chuyên môn, phải tìm mọi cách giải quyết vấn đề, đọc sách, hội chẩn để đưa ra chẩn đoán và điều trị tốt nhất.
Hợp tác: Phải hợp tác với đồng nghiệp, làm việc nhóm.
Năng động: Luôn năng động, không nói "không phải chuyên khoa của mình". Người bệnh đến bệnh viện với mong muốn được giải quyết mọi vấn đề, nên chúng ta phải linh hoạt giải quyết một cách khéo léo.
Công bằng: Không phân biệt người nghèo hay người giàu. Bệnh nhân đều cần được đối xử như người thân của mình. Ở Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, phòng công tác xã hội làm rất tốt việc hỗ trợ bệnh nhân khó khăn, kêu gọi mạnh thường quân giúp đỡ chi phí điều trị ngoài bảo hiểm. Tinh thần "lá lành đùm lá rách" của dân tộc Việt Nam luôn hiện hữu.
Bốn chữ này, đặc biệt là chữ tận tâm, là kim chỉ nam trong công việc của tôi.
Host: Chân thành cảm ơn Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến. Hy vọng bốn giá trị cốt lõi này sẽ tiếp tục lan tỏa, không chỉ trong tập thể y bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng Thành phố Hồ Chí Minh mà còn trong toàn ngành y tế, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe.
