Tin tứcĐiểm mới của giai đoạn này là vaccine phòng virus HPV – tác nhân gây ung thư cổ tử cung – lần đầu được đưa vào danh mục tiêm miễn phí.
Chương trình dự kiến cung cấp miễn phí 13 loại vaccine cho trẻ em và phụ nữ mang thai, gồm viêm gan B, lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, Hib, sởi, rubella, viêm não Nhật Bản, Rota, phế cầu và HPV. Mục tiêu đặt ra đến năm 2030 là đạt 95% trẻ được tiêm đủ 14 loại vaccine, qua đó duy trì thành quả phòng bệnh và giảm nguy cơ bùng phát dịch.
Đối với vaccine HPV và phế cầu – hai loại được bổ sung trong giai đoạn mới – Bộ Y tế đã tính toán nhu cầu cho 34 tỉnh, thành dựa trên đăng ký của địa phương và kế hoạch tiêm bù hằng năm.
Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đề xuất lựa chọn một tỉnh đại diện tại mỗi khu vực triển khai tiêm HPV quy mô nhỏ từ năm 2026, với ưu tiên dành cho tỉnh miền núi và khu vực còn khó khăn. Sau khi thống nhất, 4 tỉnh được chọn gồm Tuyên Quang, Quảng Ngãi, Đắk Lắk và Trà Vinh (nay là Vĩnh Long).
Trong giai đoạn đầu, trẻ em gái 11 tuổi tại các tỉnh này sẽ được tiêm miễn phí vaccine HPV thuộc Chương trình tiêm chủng mở rộng. Các viện vệ sinh dịch tễ và pasteur đánh giá 4 tỉnh được chọn đảm bảo tính đại diện vùng miền, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc đánh giá hiệu quả triển khai.
HPV (Human Papillomavirus) là nhóm virus phổ biến trên toàn cầu với hơn 200 chủng. Một số chủng có khả năng gây ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư hầu họng và các tổn thương sinh dục. Vì vậy, việc tiêm phòng sớm có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh.
Ước tính mỗi năm giai đoạn 2026/2028 sẽ có khoảng 18.000 trẻ thuộc 4 tỉnh nêu trên được tiếp cận vaccine HPV.
Cùng với HPV, vaccine phế cầu cũng được đưa vào chương trình. Năm 2025, hoạt động thí điểm diễn ra tại 5 tỉnh: Bắc Kạn, Lạng Sơn, Quảng Nam, Đắk Nông và Sóc Trăng. Sáu tháng đầu năm 2026, số tỉnh triển khai tăng lên 10; đến năm 2027 là 13; năm 2028 dự kiến đạt 16 tỉnh.
Trong 3 năm tới, việc phân bổ vaccine sẽ dựa trên báo cáo nhu cầu của từng địa phương, ưu tiên tỉnh miền núi và khu vực có đông đồng bào dân tộc thiểu số. Các tỉnh sẽ gửi danh sách xã khó khăn cho Bộ Y tế để xác định số liều phù hợp, tránh tình trạng thiếu hoặc tồn kho kéo dài.
Bộ Y tế nhận định việc đưa thêm vaccine HPV và phế cầu vào chương trình là bước đi quan trọng nhằm thực hiện lộ trình tăng số lượng vaccine đã được Chính phủ phê duyệt tại Nghị quyết 104/NQ-CP. Mục tiêu chung đến năm 2030 là nâng tỷ lệ bao phủ tiêm chủng mở rộng lên 95% trên toàn quốc.
Hiện Chương trình tiêm chủng mở rộng đang cung cấp miễn phí 12 loại vaccine phòng 11 bệnh truyền nhiễm cho trẻ em và phụ nữ mang thai. Việc bổ sung thêm hai vaccine mới được kỳ vọng giúp giảm gánh nặng bệnh tật, tăng khả năng bảo vệ sức khỏe cộng đồng và tiến gần hơn tới việc kiểm soát các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
