Tin tứcNhững năm gần đây, tỷ lệ sinh tại TPHCM liên tục giảm, chạm mức thấp kỷ lục, thậm chí dưới mức sinh thay thế. Đây không chỉ là một con số thống kê mà còn là hồi chuông báo động về những vấn đề sâu xa hơn: áp lực cuộc sống, gánh nặng tài chính, sự thay đổi trong lối sống và đặc biệt là tình trạng hiếm muộn ngày càng phổ biến.
Không ít cặp vợ chồng thực sự khao khát có con, nhưng hành trình “tìm con” lại không hề dễ dàng. Hiếm muộn – thứ áp lực thầm lặng mà nhiều người âm thầm chịu đựng, đang trở thành một thách thức không nhỏ của xã hội hiện đại. Trong bối cảnh đó, vai trò của y học hỗ trợ sinh sản ngày càng được chú ý như một “phao cứu sinh” đầy hy vọng.
Hiếm muộn – Áp lực thầm lặng của thời hiện đại
*Host: Hiện nay, số cặp vợ chồng gặp vấn đề hiếm muộn và tìm kiếm giải pháp đang ngày càng tăng. Bác sĩ đánh giá thế nào về thực trạng này?
Bác sĩ Nguyễn Thành Nam: Số ca hiếm muộn tăng lên là tín hiệu hai chiều: một bên cho thấy sức khỏe sinh sản bị ảnh hưởng bởi môi trường, lối sống và áp lực xã hội; bên kia phản ánh sự chủ động và nhận thức cao hơn của người dân trong việc thăm khám sớm, giúp nâng cao hiệu quả điều trị.
*Host: Nguyên nhân chính nào khiến tỷ lệ hiếm muộn trong cộng đồng ngày càng tăng và đáng báo động?
Bác sĩ Nguyễn Thành Nam: Nguyên nhân hiếm muộn đa dạng, trong đó chủ yếu do kết hôn và sinh con muộn, lối sống đô thị, ô nhiễm môi trường, thực phẩm chứa hóa chất và tiếp xúc với nhiệt, bức xạ, hóa chất công nghiệp gây tổn thương tế bào sinh dục.
Các can thiệp y khoa không an toàn như nạo phá thai, viêm nhiễm phụ khoa cũng góp phần gây vô sinh thứ phát. Nhận diện sớm nguy cơ và thay đổi lối sống là chìa khóa bảo vệ khả năng sinh sản.
Điều trị hiếm muộn: Dễ hay khó?
*Host: Hỗ trợ sinh sản ngày càng phổ biến, nhưng những khó khăn về chi phí, kỹ thuật và tâm lý được giải quyết thế nào?
Bác sĩ Nguyễn Thành Nam: Với trường hợp nhẹ, bác sĩ tư vấn thay đổi lối sống, theo dõi rụng trứng và hướng dẫn quan hệ đúng thời điểm, có thể dùng thuốc kích thích phóng noãn.
Nếu tinh trùng bất thường nhẹ hoặc vợ rối loạn rụng trứng, bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) được chỉ định.
Trường hợp nặng hơn như tinh trùng yếu hoặc tắc vòi trứng, thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) kết hợp tiêm tinh trùng vào noãn (ICSI) là giải pháp phù hợp.
Bệnh viện Mỹ Đức áp dụng kỹ thuật tiên tiến như nuôi trứng non (IVM) và IVF không dùng thuốc tiêm, giúp giảm chi phí và rủi ro cho phụ nữ có dự trữ trứng tốt hoặc buồng trứng đa nang.
Hiệu quả điều trị phụ thuộc vào thăm khám kỹ lưỡng và lựa chọn phương pháp đúng cho từng cặp đôi.
*Host: Các cặp đôi hiếm muộn thường quan tâm tỷ lệ thành công của các phương pháp hỗ trợ sinh sản. Vậy tỷ lệ thành công của từng phương pháp là bao nhiêu?
Bác sĩ Nguyễn Thành Nam: Với phương pháp đơn giản nhất là kích thích phóng noãn kết hợp quan hệ tự nhiên, tỷ lệ thụ thai thường dưới 20%.
Nếu thực hiện bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), tỷ lệ thành công dao động khoảng 20–30%, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng cặp vợ chồng.
Đối với thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), bao gồm cả kỹ thuật nuôi trứng non không dùng thuốc kích thích, tỷ lệ thành công mỗi chu kỳ chuyển phôi có thể đạt 50–60%. Đặc biệt, nếu sử dụng phôi đã được sàng lọc di truyền, tỷ lệ có thai có thể lên tới 70–80%.
*Host: Quá trình điều trị hỗ trợ sinh sản thường diễn ra như thế nào và mất bao lâu?
Bác sĩ Nguyễn Thành Nam: Thực tế thời gian điều trị phụ thuộc vào phương pháp và tình trạng cụ thể của từng cặp đôi.
Với các trường hợp đơn giản như kích thích phóng noãn kết hợp quan hệ tự nhiên hoặc bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), quá trình điều trị thường chỉ kéo dài khoảng một tháng, với 4–6 lần tái khám để theo dõi nang trứng và thực hiện thủ thuật.
Đối với thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), toàn bộ chu kỳ – từ kích thích buồng trứng, chọc hút trứng đến chuyển phôi – thường được hoàn tất trong 1–2 tháng, tùy thuộc vào việc chuyển phôi tươi hay phôi trữ đông. Nếu đủ điều kiện để chuyển phôi tươi, quy trình có thể hoàn tất chỉ trong một tháng.
Mặc dù các kỹ thuật y khoa yêu cầu độ chính xác cao, nhưng với người bệnh, quy trình đều được hướng dẫn kỹ càng và theo dõi sát sao. Các thủ thuật như chọc hút trứng hay chuyển phôi hiện nay đều nhẹ nhàng, ít gây đau và không cần nghỉ dưỡng dài ngày.
Nhờ sự tiến bộ của y học và sự cá thể hóa trong điều trị, hành trình tìm con giờ đây đã trở nên thuận tiện và nhẹ nhàng hơn rất nhiều.
*Host: Mức chi phí trung bình cho một lần làm IVF?
Bác sĩ Nguyễn Thành Nam: Thứ nhất, chi phí thuốc tiêm kích thích buồng trứng. Khoản này khá ổn định vì giá thuốc tại TP.HCM được niêm yết rõ ràng, không chênh lệch nhiều giữa các cơ sở.
Thứ hai, chi phí cho các thủ thuật trong phòng lab, như chọc hút trứng, tạo phôi và trữ phôi. Mức phí sẽ khác nhau tùy theo chất lượng kỹ thuật và dịch vụ của từng trung tâm.
Thứ ba, chi phí cho quá trình chuyển phôi, bao gồm cả chuyển phôi tươi hoặc phôi trữ lạnh.
Tại Bệnh viện Mỹ Đức, tổng chi phí trung bình cho một chu kỳ IVF hiện dao động từ 70 đến 100 triệu đồng.
Phép màu từ hy vọng
*Host: Trường hợp ấn tượng nhất bác sĩ từng đồng hành cùng các cặp vợ chồng hiếm muộn?
Bác sĩ Nguyễn Thành Nam: Câu hỏi làm tôi nhớ đến một bệnh nhân từng bị sảy thai nhiều lần trước đó. Khi chị đến làm thụ tinh trong ống nghiệm, mục tiêu chính là tạo ra phôi khỏe mạnh nhờ kỹ thuật sàng lọc di truyền để chọn được phôi bình thường, hy vọng sẽ có một thai kỳ an toàn.
Tuy nhiên, quá trình tìm phôi bình thường của chị ấy rất khó khăn, vì không có phôi nào hoàn toàn bình thường. Cuối cùng, buộc lòng phải chuyển một phôi có bất thường nhưng vẫn có thể sử dụng được. Cả tôi và chị đều rất lo lắng không biết phôi đó có thể phát triển khỏe mạnh không.
Đến khi thai kỳ tiến đến mốc chọc ối để chẩn đoán di truyền, kết quả thật sự làm mọi người vỡ òa trong hạnh phúc, phôi đó đã trở thành một em bé hoàn toàn bình thường và khỏe mạnh. Cuối cùng, chị ấy đã đón nhận một thiên thần nhỏ rất kháu khỉnh và khỏe mạnh.
Câu chuyện đó luôn nằm sâu trong trái tim tôi, nhắc nhở tôi về sức mạnh của y học và niềm hy vọng của các cặp vợ chồng hiếm muộn.
*Host: Công nghệ hỗ trợ sinh sản tại Việt Nam đã tiếp cận được những kỹ thuật hiện đại nhất trên thế giới, đồng thời chi phí cũng thấp hơn nhiều so với nhiều quốc gia khác. Đây có phải là một tiềm năng lớn cho Việt Nam trong lĩnh vực này không?
Bác sĩ Nguyễn Thành Nam: Việt Nam hiện đã làm chủ nhiều kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hiện đại, không thua kém các quốc gia phát triển trong khu vực và thế giới. Bốn nhóm kỹ thuật nổi bật được ứng dụng rộng rãi và mang lại hiệu quả cao gồm:
Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI): Đây là bước tiến quan trọng trong thụ tinh trong ống nghiệm, đặc biệt hiệu quả với trường hợp tinh trùng ít, yếu hoặc bất thường. Kỹ thuật ICSI còn giúp nam giới không có tinh trùng trong tinh dịch nhờ các thủ thuật lấy tinh trùng trực tiếp từ tinh hoàn như PESA hoặc TESE.
Trữ lạnh và giã đông noãn, tinh trùng, phôi: Kỹ thuật này ngày càng quan trọng trong bối cảnh nhiều cặp đôi chọn trì hoãn sinh con vì lý do xã hội. Khả năng bảo quản lâu dài mà vẫn giữ nguyên chất lượng giúp các cặp vợ chồng chủ động kế hoạch sinh con, không bị áp lực tuổi tác.
Trưởng thành noãn non (IVM): Phù hợp với những người bị buồng trứng đa nang hoặc có nguy cơ quá kích buồng trứng, IVM giúp thu nhận noãn mà không cần dùng thuốc kích thích buồng trứng. Nhờ đó, bệnh nhân tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm số lần phải đến viện.
Xét nghiệm di truyền tiền làm tổ (PGT): Trong bối cảnh ngày càng quan tâm đến các bệnh lý di truyền, PGT giúp sàng lọc bất thường về nhiễm sắc thể hoặc gen trước khi chuyển phôi vào tử cung. Năm 2023, Bệnh viện Mỹ Đức đã nhận giải thưởng Thành tựu Y khoa Việt Nam với đề tài ứng dụng PGT chọn lọc phôi không mang gen bệnh, đánh dấu sự trưởng thành và đóng góp quan trọng cho cộng đồng.
*Host: Lời khuyên nào dành cho những cặp vợ chồng còn e ngại việc thăm khám và điều trị hiếm muộn, cũng như các bạn trẻ sắp bước qua tuổi 30 nhưng chưa có kế hoạch sinh con?
Bác sĩ Nguyễn Thành Nam: Lời khuyên đầu tiên là đừng chần chừ. Việc thăm khám sớm giúp bác sĩ có nhiều cơ hội lựa chọn điều trị hơn và tăng khả năng thành công. Rất nhiều trường hợp đến khi đã quá muộn thì việc điều trị trở nên khó khăn hơn.
Thứ hai, hiếm muộn không có nghĩa là phải làm thụ tinh ống nghiệm ngay. Nhiều trường hợp chỉ cần thay đổi lối sống, dùng thuốc, hoặc can thiệp nhẹ nhàng là đủ. Quan trọng nhất là hai vợ chồng đồng hành, chia sẻ và không đổ lỗi cho nhau, đó là nền tảng để cùng nhau vượt qua.
*Host: Chân thành cảm ơn Bác sĩ Nguyễn Thành Nam!
