Tin tứcTrong nghiên cứu, được công bố trên tạp chí Neurology, các nhà khoa học đã theo dõi 2.750 người trưởng thành với độ tuổi trung bình là 70 trong hơn 5 năm, đồng thời phân tích những thay đổi của não bộ trên hình ảnh chụp cắt lớp của họ.
Kết quả cho thấy, những người bị mất ngủ mãn tính – khó ngủ ít nhất 3 ngày/tuần trong vòng 3 tháng hoặc lâu hơn – có nguy cơ mắc chứng suy giảm nhận thức nhẹ hoặc chứng mất trí nhớ cao hơn 40% so với những người không bị mất ngủ.
Tiến sĩ Diego Carvalho tại Phòng khám Mayo ở Minnesota (Mỹ), thành viên Viện Hàn lâm Thần kinh học Mỹ (AAN), nhận định, mất ngủ mãn tính không chỉ gây mệt mỏi vào ngày hôm sau mà còn có thể tác động lâu dài đến sức khỏe não bộ. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm hoặc thậm chí là yếu tố góp phần gây suy giảm nhận thức trong tương lai.
Ảnh minh họa: Alamy.
Khi bắt đầu nghiên cứu, đã có 440 người được chẩn đoán mắc chứng mất ngủ mãn tính. Hằng năm, những người tham gia được mời quay lại phòng thí nghiệm để làm các bài kiểm tra trí nhớ và tư duy, đồng thời chụp não để phát hiện dấu hiệu bệnh Alzheimer – dạng sa sút trí tuệ phổ biến nhất.
Các nhà nghiên cứu đã tập trung tìm kiếm những vùng tăng tín hiệu chất trắng – những khu vực mà bệnh lý mạch máu nhỏ có thể đã gây tổn thương mô não - và sự xuất hiện của amyloid, một loại protein gây hình thành mảng bám làm chết tế bào não.
Kết quả cho thấy, có 14% số người mất ngủ mãn tính phát triển chứng suy giảm nhận thức nhẹ hoặc chứng sa sút trí tuệ, trong khi tỷ lệ này ở nhóm không bị mất ngủ là 10%. Sau khi loại trừ các yếu tố như tuổi tác, huyết áp cao, dùng thuốc ngủ hay chẩn đoán ngưng thở khi ngủ, nguy cơ ở nhóm mất ngủ mãn tính vẫn cao hơn tới 40%.
Sau đó, nhóm nghiên cứu còn chia những người tham gia bị mất ngủ thành 2 nhóm nhỏ: những người ngủ ít hơn bình thường và những người ngủ nhiều hơn bình thường trong 2 tuần gần nhất.
Nghiên cứu cho thấy, những người ngủ ít hơn bình thường có điểm kiểm tra trí nhớ thấp hơn khi bắt đầu nghiên cứu, đồng thời có nhiều vùng tăng tín hiệu chất trắng và mảng amyloid hơn. Ngược lại, nhóm ngủ nhiều hơn lại có ít vùng tăng tín hiệu chất trắng hơn.
Một số đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương, trong đó những người tham gia mang gen APOE ε4 – vốn làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer – cũng cho thấy mức độ suy giảm mạnh hơn về trí nhớ và khả năng tư duy.
Ông Carvalho nhấn mạnh, kết quả nghiên cứu đã củng cố tầm quan trọng của việc điều trị chứng mất ngủ mãn tính – không chỉ để cải thiện chất lượng giấc ngủ mà còn để bảo vệ sức khỏe não bộ khi về già. Giấc ngủ không đơn thuần là nghỉ ngơi, mà còn là yếu tố then chốt trong việc duy trì sự bền vững của não bộ.
