Các nhà nghiên cứu tại Đại học Plymouth phát hiện, các hạt nhựa tồn tại trong đất có khả năng được cây trồng hấp thụ vào phần ăn được của cây trong quá trình sinh trưởng.
Nghiên cứu mới, được công bố trên tạp chí Environmental Research, cho thấy các hạt vi nhựa siêu nhỏ, với kích thước chỉ bằng một phần triệu centimet, đã được tìm thấy trong củ cải. Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học chứng minh rằng hạt nhựa có thể thâm nhập qua rễ và lan tỏa trong toàn bộ cây do chúng có kích thước quá nhỏ.
Tiến sĩ Nathaniel Clark, Giảng viên Sinh lý học tại Đại học Plymouth, cho biết, rễ cây có một lớp màng gọi là dải Caspary, vốn hoạt động như một hàng rào lọc nhằm ngăn các hạt có hại. Tuy nhiên, các hạt nano nhựa với kích thước siêu nhỏ có thể xuyên qua lớp bảo vệ này và đi vào cơ thể con người khi rau củ được tiêu thụ.
Ông Clark cảnh báo, hiện tượng này có khả năng không chỉ xảy ra với riêng củ cải mà còn xâm nhập vào nhiều loại nông sản được trồng trên khắp thế giới.

Hàng nghìn hạt vi nhựa có thể xâm nhập vào rau củ chúng ta ăn mỗi ngày. - Ảnh: Getty Images.
Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã trồng củ cải trong phòng thí nghiệm, với rễ cây được ngâm trong dung dịch chứa hạt vi nhựa. Sau 5 ngày, kết quả cho thấy gần 5% số hạt nhựa trong dung dịch đã được giữ lại trong hệ thống rễ – tương đương hàng triệu hạt vi nhựa đi vào cây trồng. Khoảng một phần tư số hạt này đã xâm nhập vào phần củ – bộ phận ăn được, trong khi 10% khác tích tụ trong lá.
Giáo sư Richard Thompson, Giám đốc Viện Hải dương học Đại học Plymouth, cho rằng, ở một mức độ nào đó, kết quả này không quá bất ngờ, bởi trong các nghiên cứu trước, nhóm của ông đã phát hiện vi nhựa ở bất cứ nơi nào tìm kiếm, từ đáy đại dương sâu thẳm cho đến sườn núi Everest.
Trong hơn 20 năm nghiên cứu, các nhà khoa học đã chỉ ra nhiều nguồn gây ô nhiễm vi nhựa chính – từ mảnh vỡ lốp xe, quá trình giặt giũ và sơn bị bong tróc, cho đến sự phân hủy của các vật dụng bằng nhựa lớn trong môi trường.
Các nghiên cứu trước đây cũng đã phát hiện hạt vi nhựa trong động vật thân mềm và cá, chứng minh rằng vi nhựa có thể di chuyển và tích tụ trong toàn bộ chuỗi thức ăn.
Ông Thompson nhận định, công trình nghiên cứu đã cung cấp bằng chứng rõ ràng cho thấy các hạt vi nhựa trong môi trường không chỉ tích tụ trong hải sản mà còn trong cả rau củ.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lo ngại ô nhiễm nhựa đã lan rộng khắp chuỗi thực phẩm tại Anh, biến nó thành vấn đề không chỉ ở biển mà còn hiện diện trong mọi bữa ăn.
Một nghiên cứu khác của các trường Đại học Sussex và Exeter đã phát hiện vi nhựa trong nhiều loài sinh vật sống trong đất như bọ cánh cứng, ốc sên và giun đất. Theo kết quả nhiên cứu được công bố vào tháng 5, polyester – sợi nhựa xuất phát từ quần áo – là loại nhựa phổ biến nhất được tìm thấy trong các mẫu sinh vật được xét nghiệm.
Các nhà nghiên cứu cho rằng, những sợi nhựa này có nguồn gốc từ bùn thải sinh hoạt của con người, vốn được một số nông dân sử dụng làm phân bón và thường chứa sợi vải từ quá trình giặt quần áo trong máy giặt.