Nguyên nhân đáng báo động là tỉ lệ thiếu vận động cao kỷ lục ở cả người trưởng thành và đặc biệt là thanh thiếu niên.
Ngày Tim mạch thế giới (29-9) là sự kiện y tế toàn cầu do Liên đoàn Tim mạch thế giới (WHF) phối hợp cùng Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khởi xướng. Sự kiện năm nay diễn ra với thông điệp "Đừng để tim lỡ nhịp", nhằm nhấn mạnh rằng bệnh tim mạch hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu phát hiện sớm và thay đổi lối sống.

Bệnh tim mạch hiện là nguyên nhân tử vong hàng đầu tại Việt Nam, chiếm khoảng 31-33% tổng số ca tử vong, tương đương hơn 200.000 người mỗi năm. Con số này vượt xa cả ung thư, căn bệnh vốn được coi là nỗi ám ảnh lớn nhất.
Trên phạm vi toàn cầu, bệnh tim mạch cướp đi sinh mạng của 20,5 triệu người mỗi năm, trong đó nhồi máu cơ tim và đột quỵ là hai nguyên nhân chính. Với tính chất diễn tiến âm thầm, thường thiếu triệu chứng rõ rệt cho đến khi xảy ra biến chứng nguy hiểm, các chuyên gia gọi bệnh tim mạch là "sát thủ thầm lặng" của đời sống hiện đại.
Theo Báo cáo toàn cầu về hoạt động thể chất năm 2022 của WHO, tình trạng thiếu vận động tại Việt Nam đang ở mức đáng lo ngại, đặt ra thách thức lớn cho sức khỏe cộng đồng:
Người trưởng thành: 30,3% người (từ 18 tuổi trở lên) chưa đạt mức vận động khuyến nghị.
Thanh thiếu niên: Tỉ lệ này cao vượt trội: 91% nữ và 82% nam (11-17 tuổi) không đáp ứng yêu cầu vận động ít nhất 60 phút mỗi ngày.
Điều này đồng nghĩa với việc phần lớn thế hệ trẻ Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ ngày càng cao mắc các bệnh không lây nhiễm, bao gồm bệnh tim mạch.
Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, tiến sĩ Angela Pratt, nhấn mạnh: "Thể thao chính là 'lá chắn vàng' bảo vệ trái tim và sức khỏe toàn diện. Với lứa tuổi thanh thiếu niên, 60 phút vận động mỗi ngày không chỉ giúp tim và xương chắc khỏe, mà còn thúc đẩy sự phát triển của cơ bắp, cải thiện khả năng vận động và tư duy."
WHO khuyến nghị mỗi người trưởng thành nên duy trì ít nhất 150 phút vận động cường độ vừa hoặc 75 phút cường độ mạnh mỗi tuần.
Hoạt động thể chất thường xuyên được xem là "liều thuốc miễn phí" giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch tới 30%, đồng thời hỗ trợ kiểm soát cân nặng, huyết áp, đường huyết và mỡ máu.
Các chuyên gia khẳng định 80% số ca tử vong sớm do các bệnh tim mạch có thể phòng ngừa nếu duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát yếu tố nguy cơ và tầm soát định kỳ.
Thông điệp toàn cầu "Đừng để tim lỡ nhịp" khuyến cáo rằng việc bảo vệ trái tim cần bắt đầu từ những hành động đơn giản hằng ngày. Mỗi bước chạy, mỗi vòng bơi hay mỗi buổi đi bộ nhanh đều là cách giữ cho nhịp tim khỏe mạnh và ổn định.
Tại Việt Nam, Sáng kiến "Hợp tác thể thao vì sức khỏe cộng đồng" đang được Tổ chức PATH triển khai, nhằm thúc đẩy vai trò của thể thao cộng đồng trong việc giảm tình trạng thiếu hoạt động thể chất và nâng cao sức khỏe.
Mục tiêu là giúp cộng đồng, đặc biệt là thanh thiếu niên, tăng cường tham gia các hoạt động thể dục, thể thao để cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm.