Quy định này nằm trong Nghị định 282/2025/NĐ-CP do Chính phủ ban hành, thay thế Nghị định 144/2021. Nghị định mới tăng mạnh mức xử phạt đối với các vi phạm trong quản lý và sử dụng giấy tờ tùy thân.
Theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP, tại Điều 11 về vi phạm quy định trong việc cấp, quản lý và sử dụng thẻ CCCD, thẻ căn cước và căn cước điện tử, hành vi cầm cố hoặc nhận cầm cố thẻ CCCD, thẻ căn cước… sẽ bị phạt tiền từ 8 đến 10 triệu đồng. Mức phạt tương tự được áp dụng cho hành vi thuê hoặc cho thuê thẻ CCCD, thẻ căn cước, căn cước điện tử hoặc giấy xác nhận số định danh cá nhân.
Nghị định cũng quy định mức phạt từ 8 đến 10 triệu đồng nếu cá nhân sử dụng thẻ CCCD giả, thẻ căn cước giả, căn cước điện tử giả hoặc giấy chứng nhận căn cước giả. Việc dùng thẻ CCCD hoặc thẻ căn cước đã hết giá trị sử dụng để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật cũng bị xử phạt theo mức trên.
Cơ quan chức năng cho biết, những hành vi này tiềm ẩn rủi ro trong hoạt động cho vay, lừa đảo hoặc sử dụng giấy tờ tùy thân của người khác để giao dịch trái pháp luật. Một số trường hợp đã xảy ra trước đây như dùng CCCD để mở tài khoản ngân hàng, vay tiền qua ứng dụng hoặc đăng ký dịch vụ tài chính mà chủ thẻ không biết. Khi phát sinh tranh chấp, chủ thẻ gặp nhiều rắc rối trong việc chứng minh mình không phải là người thực hiện giao dịch.
Ngoài xử phạt hành chính bằng tiền, người vi phạm còn có thể bị tịch thu tang vật liên quan như thẻ CCCD, thẻ căn cước hoặc giấy xác nhận số định danh cá nhân. Đồng thời, Nghị định yêu cầu người vi phạm phải nộp lại số lợi bất hợp pháp thu được từ hành vi thuê, cho thuê hay cầm cố thẻ.
Việc siết chặt chế tài nhằm bảo đảm an toàn thông tin định danh cá nhân và hạn chế tình trạng thẻ CCCD bị lạm dụng trong các giao dịch tài chính hoặc hành vi phạm tội. Thẻ CCCD hiện được sử dụng rộng rãi trong nhiều thủ tục như mở tài khoản ngân hàng, đăng ký số điện thoại chính chủ, thực hiện hồ sơ hành chính, xác thực danh tính trên môi trường số. Việc mất kiểm soát giấy tờ này có thể dẫn đến rủi ro nghiêm trọng cho công dân.
Không ít người vẫn có thói quen để lại CCCD tại nơi thuê phòng trọ, cửa hàng cầm đồ hoặc giao cho người khác giữ giúp khi cần vay tiền nóng. Một số trường hợp còn đăng ký cho thuê thẻ CCCD trên mạng để kiếm tiền nhanh. Các giao dịch kiểu này có thể khiến thông tin cá nhân bị sao chép hoặc sử dụng trái phép.
Theo khuyến cáo từ cơ quan chức năng, người dân không nên chụp ảnh, gửi ảnh mặt trước và mặt sau thẻ CCCD cho người lạ qua mạng xã hội hay ứng dụng nhắn tin mà không rõ mục đích sử dụng. Việc để lộ thông tin có thể dẫn đến bị chiếm đoạt thông tin cá nhân, đăng ký khoản vay tín dụng hoặc sử dụng vào hành vi gian lận khác.
Thẻ CCCD gắn chip lưu trữ nhiều thông tin quan trọng, phục vụ xác thực định danh số. Vì vậy, mỗi cá nhân cần tự bảo quản thẻ, tránh việc cho mượn hoặc cung cấp thông tin tùy tiện. Nếu thẻ CCCD bị mất, hư hỏng hoặc nghi ngờ bị sử dụng sai mục đích, người dân cần liên hệ cơ quan công an nơi cư trú để làm lại thẻ hoặc đề nghị hỗ trợ.


