Tin tứcQuách Nhị Oa - cái tên một thời khiến giới tội phạm và cơ quan chức năng Trung Quốc chao đảo, không chỉ vì sự manh động và liều lĩnh mà còn vì những “mối quan hệ ngầm” che chắn cho hành vi phạm tội nối dài suốt gần ba thập kỷ. Sinh ra tại huyện Tử Châu, tỉnh Thiểm Tây, Nhị Oa nhanh chóng sa chân vào con đường tội phạm và không ngừng “leo thang” từ tội cướp tài sản, trốn truy nã, cho đến giết người có chủ đích.
Ngày 29/8/1994, Nhị Oa cùng ba đồng bọn thực hiện vụ cướp xe khách tại huyện Cam Tuyền. Trong khi ba đồng phạm bị bắt và kết án, Nhị Oa trốn thoát, bắt đầu hành trình lẩn trốn suốt bảy năm tại Tân Cương với nhiều bí danh. Tại đây, hắn dùng tiền và quan hệ thân thích để dựng nên cơ ngơi kinh doanh than.
Khi bị bắt trở lại vào năm 2001, đáng lý phải đối diện với công lý, thì một chuỗi các hành vi tiếp tay cho tội phạm đã diễn ra. Nhờ sự can thiệp của bạn gái là Hoàng Tiểu Bình – người được cho là đã dùng tiền và nhan sắc để “kết nối” với các lãnh đạo công an huyện Cam Tuyền – Nhị Oa được tạo điều kiện trốn trại qua hồ sơ bệnh án giả.
Một năm sau khi thoát trại, Quách Nhị Oa cùng đồng phạm đã tổ chức bắt cóc và giết hại Cảnh Hữu Thành – người từng giúp cảnh sát bắt hắn. Dù mọi dấu hiệu cho thấy đây là hành vi có chủ đích, kết luận pháp lý ban đầu lại chỉ xác định là "cố ý gây thương tích dẫn đến chết người", khiến mức án dành cho Nhị Oa chỉ là 18 năm tù gộp từ các tội danh, dù hắn từng bị truy tố vì hành vi cực kỳ nghiêm trọng.
Tình tiết giảm nhẹ như “ăn năn hối cải”, “bồi thường dân sự” hay “đóng góp từ thiện” được tòa xem xét để giảm hình phạt. Tuy nhiên, theo Điều 52 Bộ luật Hình sự Việt Nam, việc áp dụng tình tiết giảm nhẹ không thể làm lu mờ bản chất đặc biệt nghiêm trọng của hành vi phạm tội – nhất là khi có yếu tố tổ chức và tái phạm.
Vợ của nạn nhân – bà Cơ Diễm Hoa – đã vượt hơn 2.000 km từ Tử Châu đến Urumqi, ăn xin và sống lay lắt để theo đuổi vụ án. Không ít lần bà vấp phải sự thờ ơ từ các cơ quan tố tụng, nhưng không từ bỏ. Những kiến nghị của bà là yếu tố then chốt khiến vụ án được khơi lại vào năm 2018 khi chiến dịch “trấn áp tội phạm có tổ chức” được phát động.
Sau cuộc điều tra mở rộng, hàng loạt viên chức từng tiếp tay cho Nhị Oa bị xử lý, trong đó có kiểm sát viên, giám thị trại giam, và các bác sĩ cấp hồ sơ giả. Đến tháng 1/2025, Quách Nhị Oa bị Tòa án Nhân dân Trung cấp Diên An tuyên án tử hình với các tội danh: cướp tài sản, trốn khỏi nơi giam giữ, cố ý giết người và hối lộ.
