Tin tứcChủ đất gửi đơn tố cáo
Ngày 22/9, bà Loan - chủ thửa đất bị chiếm hữu cho biết, đã gửi đơn tố cáo tới Công an TP Hải Phòng và các cơ quan chức năng về hành vi chiếm đoạt quyền sử dụng đất tại thôn 7 Kiền Bái, phường Thiên Hương, TP Hải Phòng, liên quan đến vợ chồng ông Hữu.
Theo đơn, gia đình bà là chủ sở hữu hợp pháp thửa đất số 4856, tờ bản đồ số 03, được UBND huyện Thủy Nguyên cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngày 29/10/2024, vào sổ cấp GCN số CN986. Trong suốt một năm qua, ông Hữu và vợ là Vũ Thị Tuyến đã ngang nhiên chiếm dụng và xây dựng căn nhà 2 tầng trên thửa đất này. Bà Loan khẳng định, theo quy định pháp luật, đây không phải tranh chấp dân sự thông thường, bởi thửa đất đã được cấp sổ đỏ hợp pháp và rõ ràng về vị trí, hiện đang bị chiếm đoạt trái pháp luật.
Sai là sai: Phân tích pháp lý chuyên sâu
Trao đổi với VOH, Luật sư Nguyễn Chí Thiện - Giám đốc Điều hành Công ty luật John Nguyễn & Các Cộng sự nhận định: “Trong trường hợp xây nhầm nhà trên đất người khác, dù vô ý hay cố ý, về mặt pháp luật đều là hành vi sai trái. Người xây nhầm phải có trách nhiệm thương lượng với chủ đất để tìm phương án giải quyết dĩ hòa vi quý, chẳng hạn như thỏa thuận mua lại thửa đất hoặc di dời công trình.”
Nếu hai bên không thỏa thuận được, pháp luật buộc người vi phạm phải khôi phục hiện trạng ban đầu cho chủ đất. Việc này có thể thực hiện bằng tháo dỡ hoặc di dời công trình. Đồng thời, người vi phạm có thể phải chịu trách nhiệm dân sự về bồi thường thiệt hại, và bị xử lý vi phạm hành chính theo Nghị định 16/2022/NĐ-CP với mức phạt lên tới hàng trăm triệu đồng.
Trong trường hợp ông Hữu cố tình không thi hành phán quyết của tòa án, cơ quan thi hành án sẽ cưỡng chế. Nếu chống đối, người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức án tối đa lên đến 3 năm tù giam.
Phương án giải quyết
Trong thực tế, cách giải quyết khả thi nhất là thương lượng dân sự: người xây nhà nhầm nên chủ động ngồi lại với chủ đất để tìm ra phương án hợp lý, ví dụ như thỏa thuận mua lại thửa đất, tiến hành công chứng hợp pháp để hợp thức hóa quyền sở hữu căn nhà.
Một phương án khác là di dời nguyên khối công trình thay vì phá dỡ, giúp tiết kiệm chi phí, nếu được cơ quan quản lý địa phương chấp thuận. “Lựa chọn phương thức tháo dỡ hay di dời phụ thuộc vào điều kiện thực tế, nhưng quyền lợi của chủ đất luôn được pháp luật bảo vệ. Người xây nhầm phải là bên chủ động thuyết phục, thương lượng để đạt giải pháp hài hòa,” luật sư Thiện khuyến cáo.
Bài học khi mua đất
Vụ việc cũng là lời cảnh tỉnh cho người dân: khi mua đất, phải kiểm tra kỹ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đối chiếu ranh giới thực địa và hỏi thăm hàng xóm, tránh nhầm lẫn dẫn đến tranh chấp. Luật sư Thiện lưu ý: “Người mua cần đo đạc, xác định mốc giới thực tế và trao đổi với hàng xóm liền kề để có cơ sở pháp lý vững chắc nếu phát sinh tranh chấp.”
Luật sư cũng nhấn mạnh vai trò của chính quyền địa phương: “Hàng xóm và cơ quan quản lý đất đai cần phản ánh kịp thời và nâng cao giám sát, cập nhật thông tin, tránh những sơ suất gây thiệt hại không đáng có cho người dân.”
Đối với chủ đất và người xây nhầm, luật sư khuyến nghị: hãy giữ bình tĩnh, tránh dùng bạo lực hay hành vi cưỡng chế trái pháp luật. Các bên nên nhờ sự can thiệp của cơ quan chính quyền địa phương hoặc luật sư để tìm phương án giải quyết hòa giải, vừa bảo vệ quyền lợi của mình, vừa giữ được quan hệ hàng xóm, hạn chế rủi ro pháp lý.