Tin tứcNgày 11/10, tại Hà Nội, Trung tá Nguyễn Tiến Cường – Trưởng phòng 3, Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an – chia sẻ 3 thủ đoạn lừa đảo tinh vi thường được tội phạm mạng sử dụng để “bắt cóc online” học sinh, sinh viên.
Phát biểu tại sự kiện Cyber Day 2025 do Hệ thống Trường Song ngữ Quốc tế Wellspring tổ chức, Trung tá Cường cho biết, trẻ em và thanh thiếu niên là nhóm dễ bị nhắm đến nhất trên không gian mạng do thiếu kỹ năng tự vệ và dễ bị thao túng tâm lý. Trong 6 tháng đầu năm 2025, cơ quan chức năng đã ghi nhận hàng chục vụ trẻ em bị lừa đảo, xâm hại hoặc dụ dỗ qua mạng.
Theo Trung tá Cường, thủ đoạn đầu tiên là đe dọa, gây hoảng sợ. Kẻ gian thường giả danh công an hoặc cơ quan nhà nước, thông báo nạn nhân vi phạm pháp luật rồi ép thực hiện yêu cầu của chúng. “Chúng có thể buộc các em cởi đồ để ‘kiểm tra hình xăm’, sau đó dùng hình ảnh nhạy cảm uy hiếp, tống tiền học sinh và gia đình”, ông Cường nói.
Thủ đoạn thứ hai là thao túng cảm xúc. Tội phạm thường kết bạn, trò chuyện thân thiết trong thời gian dài, dần kiểm soát suy nghĩ và hành vi của nạn nhân.
Thủ đoạn thứ ba là dụ dỗ bằng lời mời hấp dẫn, đánh vào tâm lý thích nổi tiếng, cần được yêu thương hoặc ham muốn vật chất của giới trẻ. Chúng hứa hẹn cơ hội việc làm, danh tiếng hay tiền bạc để lôi kéo nạn nhân gửi hình ảnh, video riêng tư, rồi lợi dụng để khống chế.
Đại tá Nguyễn Hồng Quân – Giám đốc Trung tâm Huấn luyện A05, Bộ Công an – nhấn mạnh: “Không để con một mình lang thang trên mạng”. Ông cho biết, nhiều trẻ em tiếp cận Internet quá sớm mà không có kỹ năng bảo vệ bản thân.
Theo khảo sát của Google năm 2022, trung bình trẻ em Việt Nam bắt đầu sử dụng điện thoại từ 9 tuổi, sớm hơn 4 năm so với mức trung bình toàn cầu. “Có nữ sinh từng định uống 400 viên thuốc ngủ vì bị bắt nạt trên mạng. Rất may được cứu kịp thời, nhưng tổn thương tâm lý là điều không dễ hồi phục”, Đại tá Quân chia sẻ.
Ông cũng cho biết, quy trình phạm tội thường bắt đầu bằng vài tin nhắn thân thiện. Khi đã tạo được lòng tin, kẻ gian dụ dỗ trẻ gửi ảnh hoặc clip riêng tư. Có được dữ liệu, chúng đe dọa phát tán lên mạng để khống chế nạn nhân.
Các chuyên gia khuyến nghị phụ huynh nên đồng hành cùng con khi sử dụng mạng, thường xuyên trò chuyện, tạo sự tin tưởng để trẻ sẵn sàng chia sẻ khi gặp vấn đề. Phụ huynh cũng cần trang bị kiến thức công nghệ cơ bản để hỗ trợ con kịp thời.
Trung tá Nguyễn Tiến Cường đề nghị các trường học tăng cường tuyên truyền, tổ chức hoạt động, tọa đàm giúp học sinh nâng cao nhận thức và kỹ năng an toàn mạng. Lực lượng công an cũng khuyến khích các nền tảng mạng xã hội phát triển công cụ báo cáo vi phạm đơn giản, giúp người trẻ dễ dàng cầu cứu khi gặp nguy hiểm.
Chiến dịch “Không một mình – Cùng nhau an toàn trực tuyến”, do Bộ Công an phát động, đang được triển khai trên phạm vi toàn quốc với sự phối hợp của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế, UNICEF và UNODC. Trong khuôn khổ Lễ ký Công ước Hà Nội ngày 25–26/10, chiến dịch sẽ tham gia hai hội thảo quốc tế, khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên trên không gian mạng.
