Vụ việc nữ sinh 18 tuổi tại Hải Phòng tự gọi điện về cho gia đình báo mình bị “bắt cóc” đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về thủ đoạn mới của tội phạm công nghệ cao. Trên thực tế, nạn nhân không hề bị khống chế, mà bị kẻ gian thao túng tâm lý, khai thác khát vọng du học để ép buộc làm theo yêu cầu.
Theo thống kê của Công an TPHCM, chỉ trong một thời gian ngắn đã xử lý 28 vụ “bắt cóc online”. Điểm chung là các đối tượng lừa đảo luôn tạo áp lực tâm lý mạnh, khiến nạn nhân tin rằng mình liên quan pháp luật, hoặc sẽ mất cơ hội học bổng, du học nếu không làm theo chỉ dẫn.
Những chiêu trò phổ biến gồm: giả danh cơ quan pháp luật để đe dọa và yêu cầu chuyển tiền; giả mạo giấy tờ nhập học, học bổng nhằm đòi “chứng minh tài chính”; tạo thử thách trên mạng (challenge) để uy hiếp; mạo danh người thân để nhờ chuyển tiền; và gửi link ngân hàng giả mạo nhằm chiếm đoạt thông tin, OTP rồi rút sạch tài khoản.
Đại úy Huỳnh Đỗ Tấn Thịnh (Phòng Cảnh sát Hình sự, Công an TP.HCM) cho biết, trong nhiều vụ việc, các đối tượng điều khiển nạn nhân đến khách sạn, cách ly khỏi gia đình, rồi quay video gửi về để tạo dựng “bằng chứng bắt cóc”. Trong khi đó, Đại tá Trần Hồng Minh – Phó Giám đốc Công an TPHCM – nhấn mạnh: “Không có cơ quan nhà nước nào yêu cầu người dân chuyển tiền qua điện thoại. Mọi việc triệu tập đều phải có giấy tờ chính thức”.
Theo quy định của Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản có thể bị phạt tù từ 12 năm đến tù chung thân nếu chiếm đoạt số tiền lớn hoặc phạm tội có tổ chức. Đây là căn cứ pháp lý quan trọng để xử lý nghiêm loại tội phạm công nghệ cao đang gia tăng.

Từ những vụ việc trên, có thể thấy tội phạm mạng ngày càng tinh vi, lợi dụng công nghệ và tâm lý xã hội để chiếm đoạt tài sản. Việc hiểu đúng pháp luật và cảnh giác với các hình thức lừa đảo trực tuyến là yếu tố then chốt để người dân tự bảo vệ mình và phối hợp cùng cơ quan chức năng trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm.