Tin tứcTrước diễn biến này, các cơ quan chức năng Việt Nam đề nghị doanh nghiệp chủ động thu mua, dự trữ để giữ ổn định thị trường và duy trì nguồn cung xuất khẩu.
Ngày 1/9, sắc lệnh số 93 của Tổng thống Philippines chính thức có hiệu lực, quy định tạm dừng nhập khẩu gạo trong vòng 60 ngày. Quyết định này được đưa ra sau khi Chính phủ Philippines tham vấn các bộ, ngành và đánh giá tình hình sản xuất nội địa.
Thời gian tạm dừng nhập khẩu trùng với vụ thu hoạch chính ở Philippines. Trong nửa đầu năm 2025, sản lượng lúa của nước này đạt hơn 9 triệu tấn, và mục tiêu cả năm là 20,46 triệu tấn, mức cao nhất từ trước đến nay. Tồn kho gạo tính đến ngày 1/7 cũng đạt 2,8 triệu tấn, tăng 27% so với cùng kỳ 2024.
Ông Lê Bá Anh – Phó cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) – cho biết Bộ Công thương đã có công văn gửi các hiệp hội, địa phương và doanh nghiệp. Nội dung nhấn mạnh việc thu mua, dự trữ gạo để ổn định giá nguyên liệu xuất khẩu trong bối cảnh tạm dừng nhập khẩu từ Philippines.
Theo sắc lệnh, sau 30 ngày Bộ Nông nghiệp Philippines sẽ đánh giá lại tình hình. Nếu thị trường trong nước ổn định, lệnh đình chỉ có thể được rút ngắn.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến khẳng định Việt Nam vẫn giữ vai trò quan trọng trong an ninh lương thực toàn cầu. Với năng lực xuất khẩu lớn, vị thế gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế không bị ảnh hưởng đáng kể bởi quyết định tạm dừng nhập khẩu này.
Năm 2024, Việt Nam xuất khẩu khoảng 9 triệu tấn gạo, kim ngạch đạt 5,7 tỉ USD. Đây là mức cao nhất từ trước đến nay, khẳng định vị thế hàng đầu của Việt Nam trong chuỗi cung ứng gạo toàn cầu.
Báo cáo mới nhất của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho thấy trong tháng 8/2025, xuất khẩu gạo ước đạt 770.000 tấn, giá trị 344 triệu USD. Tính chung 8 tháng đầu năm, cả nước xuất khẩu 6,3 triệu tấn với trị giá 3,17 tỉ USD, tăng 2,2% về lượng nhưng giảm 17,5% về giá trị so với cùng kỳ 2024.
Giá gạo xuất khẩu bình quân đạt khoảng 505 USD/tấn, thấp hơn 19,3% so với cùng kỳ. Nguyên nhân là thị trường gạo châu Á biến động mạnh, giá gạo Ấn Độ và Thái Lan giảm sâu, trong khi giá gạo Việt Nam tăng ngắn hạn do nhu cầu gom hàng từ Philippines trước thời điểm tạm dừng nhập khẩu.
Philippines hiện là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm 42% tổng lượng xuất khẩu. Gana và Bờ Biển Ngà lần lượt chiếm 11% và 10%. So với cùng kỳ năm trước, giá trị xuất khẩu sang Philippines giảm 16%, trong khi Gana tăng 44% và Bờ Biển Ngà tăng 89%.
Một số thị trường mới cũng ghi nhận mức tăng mạnh. Đáng chú ý, xuất khẩu sang Bangladesh tăng gấp 188 lần, cho thấy tiềm năng mở rộng thị trường của gạo Việt Nam.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, để tận dụng tốt cơ hội, ngành lúa gạo cần phối hợp chặt chẽ từ khâu sản xuất, chế biến đến thương mại. Yêu cầu then chốt là siết chặt quy trình canh tác, bảo đảm chất lượng, giữ uy tín và sức cạnh tranh của gạo Việt Nam.
Trong bối cảnh giá gạo thế giới tiếp tục biến động, việc Philippines tạm dừng nhập khẩu được xem là thách thức ngắn hạn. Tuy nhiên, với mạng lưới thị trường ngày càng rộng và sản lượng ổn định, gạo Việt Nam được kỳ vọng tiếp tục giữ vững vị thế, đồng thời đóng góp tích cực cho an ninh lương thực khu vực và thế giới.
