Tin tứcNgày 12/8/2025, tại TP. Hồ Chí Minh, Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (Bộ Công Thương) đã tổ chức hội thảo “Phát triển ngành sữa Việt Nam giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Hội thảo khẳng định vai trò chiến lược của ngành sữa trong việc nâng cao sức khỏe cộng đồng và đưa ra những giải pháp thiết thực để tự chủ nguyên liệu, phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Hội thảo “Phát triển ngành sữa Việt Nam giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Dư địa phát triển của ngành sữa rất lớn
Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài, ngành sữa không chỉ là một ngành kinh tế quan trọng mà còn đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo đảm dinh dưỡng cộng đồng, góp phần nâng cao tầm vóc, thể lực và trí tuệ người Việt. “Ngành sữa là mắt xích quan trọng trong chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững và công nghiệp chế biến thực phẩm hiện đại,” ông Hoài nhấn mạnh. Với tiềm năng lớn, ngành sữa đang đứng trước cơ hội bứt phá nhưng cũng đối mặt với sức ép cạnh tranh gay gắt từ các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài (giữa) cùng các đại biểu trao đổi tại Hội thảo
Hiện nay, Việt Nam có gần 400.000 con bò sữa, với hơn 1.700 trang trại, đạt năng suất bình quân 5,4 tấn/bò/năm trong năm 2023, tăng đáng kể từ mức 3 tấn năm 2010. Sản lượng sữa tươi ước đạt 1,23 triệu tấn trong năm 2024, tăng 6% so với năm trước, đáp ứng khoảng 40% nhu cầu trong nước.
Thế nhưng, mức tiêu thụ sữa bình quân đầu người của Việt Nam chỉ đạt 26-28 lít/năm, thấp hơn nhiều so với Thái Lan (35 lít), Singapore (45 lít) và các nước châu Âu (80-100 lít). Điều này cho thấy dư địa phát triển của ngành sữa còn rất lớn, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu về các sản phẩm sữa tươi sạch, an toàn và thân thiện với môi trường ngày càng gia tăng.
Hướng tới tự chủ nguyên liệu
Một trong những thách thức lớn nhất của ngành sữa Việt Nam hiện nay là sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu. Theo ông Trần Quang Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sữa Việt Nam, nguồn sữa tươi trong nước chỉ đáp ứng khoảng 38-40% nhu cầu chế biến, phần còn lại phải nhập khẩu, chủ yếu dưới dạng sữa bột hoàn nguyên.
Để đạt mục tiêu tự chủ nguyên liệu, chiến lược phát triển ngành sữa đến năm 2030 đặt mục tiêu nâng đàn bò sữa lên 650.000-700.000 con, với sản lượng sữa tươi đạt 2,6 triệu tấn, đáp ứng 60% nhu cầu trong nước. Đến năm 2045, ngành sữa hướng tới mức tiêu thụ bình quân 100 lít/người/năm, với nguồn sữa tươi nội địa chiếm tỷ trọng lớn.
Để đạt được các mục tiêu này, ông Trung đề xuất cần cập nhật các quy chuẩn và tiêu chuẩn Việt Nam về sữa, vốn đã ban hành gần 15 năm, để phù hợp với tiến bộ công nghệ và các tiêu chuẩn quốc tế như Codex. Đồng thời, cần quy hoạch lại vùng chăn nuôi bò sữa theo hướng tập trung, gắn với các vùng nguyên liệu thức ăn thô xanh như đồng cỏ tại Đà Lạt, Mộc Châu hay Mang Yang, nơi có khí hậu tương tự vùng ôn đới, giúp nâng cao năng suất và chất lượng sữa.
Ông Trung cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì mô hình chăn nuôi hộ gia đình song song với các trang trại công nghệ cao đạt chuẩn Global G.A.P, hướng tới trung hòa carbon và phát triển bền vững.
Hướng tới tiêu dùng xanh và phát triển bền vững
Các đại biểu tại hội thảo nhất trí rằng, để phát triển bền vững, ngành sữa Việt Nam cần xây dựng chuỗi giá trị khép kín, từ chăn nuôi, chế biến đến phân phối. Ông Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam, nhấn mạnh việc khuyến khích mô hình thâm canh trồng cỏ và cây thức ăn phục vụ chăn nuôi bò sữa, bởi đây là mô hình mang lại thu nhập cao, bền vững và giải quyết việc làm cho lao động nông thôn.
Ông cũng đề xuất phát triển song song hai mô hình chăn nuôi: trang trại công nghệ cao quy mô lớn và chăn nuôi chuyên nghiệp của các hộ gia đình với quy mô 30-50 con bò. “Mô hình hộ gia đình không chỉ tận dụng nguồn phụ phẩm nông nghiệp mà còn góp phần ổn định nguồn cung nguyên liệu,” ông Dương chia sẻ.
Ông Nguyễn Quang Trí - Giám đốc Điều hành Marketing Vinamilk chia sẻ các đề xuất, giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành sữa Việt Nam
Về phía doanh nghiệp, ông Nguyễn Quang Trí, Giám đốc Điều hành Marketing Vinamilk, đề xuất cần hoàn thiện hệ thống pháp luật, đơn giản hóa thủ tục đầu tư và đăng ký sản phẩm, đồng thời áp dụng các chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng và đất đai để hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng vùng nguyên liệu.
Ông Trí cũng nhấn mạnh vai trò của xúc tiến thương mại, tháo gỡ rào cản kỹ thuật và hỗ trợ đổi mới công nghệ để nâng cao chất lượng sản phẩm và khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. “Việc đối thoại thường xuyên giữa Nhà nước và doanh nghiệp sẽ giúp kịp thời tháo gỡ khó khăn, tạo môi trường cạnh tranh công bằng và ổn định,” ông Trí nhận định.
Ông Ngô Minh Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH, cho biết, chiến lược phát triển giai đoạn 2030–2045 đặt mục tiêu tăng trưởng bền vững 18%/năm, hướng tới thay thế hoàn toàn sữa hoàn nguyên bằng sữa tươi vào năm 2030 và đạt mức tự chủ trên 70% nguồn sữa tươi nguyên liệu vào năm 2035.
Ông nhấn mạnh rằng, do ngành sữa Việt Nam hiện vẫn phụ thuộc lớn vào sữa bột nhập khẩu, cần có các chính sách mạnh mẽ để thúc đẩy sản xuất sữa tươi nội địa. Điều này không chỉ giúp đảm bảo tự chủ, kiểm soát chất lượng mà còn mở ra cơ hội cho nông dân hợp tác với các doanh nghiệp lớn, góp phần nâng tầm ngành sữa Việt.
Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng các sản phẩm xanh và bền vững, ngành sữa Việt Nam cần nắm bắt xu hướng này để nâng cao vị thế. Ông Trần Quang Trung khuyến nghị các doanh nghiệp đầu tư vào các trang trại theo mô hình nông nghiệp tuần hoàn, sử dụng năng lượng xanh và thực hành nông nghiệp tái tạo. “Xây dựng thương hiệu sữa Việt theo tiêu chuẩn quốc tế không chỉ là yêu cầu cạnh tranh mà còn là cam kết vì sức khỏe cộng đồng và môi trường,” ông Trung khẳng định.
Việc tái triển khai Chương trình Sữa học đường được xem là một giải pháp quan trọng để nâng cao nhận thức về vai trò của sữa, đồng thời thúc đẩy tiêu thụ sữa tươi trong nước. Các đại biểu cũng đề xuất tăng cường đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong chăn nuôi và chế biến để đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường.
Với chiến lược đồng bộ, sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người chăn nuôi, ngành sữa Việt Nam đang hướng tới mục tiêu tự chủ nguyên liệu, phát triển bền vững và nâng cao sức khỏe cộng đồng. Việc tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA), đầu tư vào công nghệ hiện đại và xây dựng chuỗi giá trị bền vững sẽ là chìa khóa để ngành sữa không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.
Hội thảo “Phát triển ngành sữa Việt Nam giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” đã mở ra một lộ trình rõ ràng, với sự đồng thuận cao từ các chuyên gia, doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Ngành sữa Việt Nam không chỉ là câu chuyện về kinh tế mà còn là hành trình nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo vệ môi trường và khẳng định thương hiệu Việt trên trường quốc tế.
