Tin tứcBáo cáo nhấn mạnh rằng các mức thuế cao do Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất vào tháng 4/2025 từng đe dọa nghiêm trọng vị thế “đồng tiền trú ẩn an toàn số một thế giới”. Tuy nhiên, việc chính quyền Washington sau đó hạ nhiệt và áp dụng các mức thuế thấp hơn đã giúp củng cố phần nào sức mạnh này.
Theo các tác giả, trong đó có Giáo sư Tarek Hassan (Đại học Boston), Phó Chủ tịch Fed San Francisco Thomas Mertens và ông Jingye Wang (Đại học Nhân dân Trung Quốc), Mỹ đang hưởng lợi từ một “đặc quyền lớn”: đồng USD được coi là tài sản an toàn toàn cầu. Điều này cho phép nước Mỹ vay nợ với chi phí thấp, thu hút dòng vốn khổng lồ và giữ vị thế trung tâm trong hệ thống tài chính thế giới.
Đặc tính trú ẩn an toàn của USD xuất phát từ sự liên kết chặt chẽ giữa nền kinh tế Mỹ và phần lớn thương mại toàn cầu.
Khi Mỹ gặp cú sốc, nhu cầu phòng ngừa rủi ro từ các nền kinh tế khác cũng tăng lên khiến đồng USD trở thành lựa chọn hàng đầu để bảo toàn giá trị. Đây chính là yếu tố nền tảng giúp lãi suất Mỹ duy trì ở mức thấp và khiến thị trường chứng khoán, trái phiếu Mỹ luôn hấp dẫn.
Nghiên cứu cảnh báo, chính sách bảo hộ mậu dịch, đặc biệt là thuế quan cao, có thể làm suy yếu mối liên kết giữa USD và hệ thống thương mại toàn cầu. Các tác giả ước tính, mức thuế trung bình 26% sẽ là “ngưỡng giới hạn” khiến các đồng tiền cạnh tranh như euro trỗi dậy, từng bước thay thế USD trong một số vai trò quốc tế.
Thực tế, các mức thuế của chính quyền Trump hiện vào khoảng 17-18%. Dù chưa đủ mạnh để phá vỡ vị thế đồng USD nhưng vẫn có tác động làm lung lay niềm tin của thị trường.
Bằng chứng là sự kiện vào tháng 4 khi công bố kế hoạch áp thuế, chứng khoán Mỹ, trái phiếu và chính đồng USD đồng loạt giảm giá, một hiện tượng hiếm gặp đi ngược quy luật thông thường vốn coi USD là “nơi trú ẩn” trong biến động.
Sự suy yếu gần đây của đồng USD khiến nhiều nhà quan sát lo ngại. Cùng lúc đó, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ giảm và thị trường chứng khoán đạt mức cao kỷ lục. Điều này cho thấy nhu cầu đối với chứng khoán định giá bằng USD vẫn mạnh mẽ, phần nào xoa dịu những lo lắng rằng đồng tiền này đang mất vị thế.
Các chuyên gia cảnh báo, không nên lạc quan thái quá. Họ cho rằng chính sự kiện thị trường “đảo chiều” hồi tháng 4 đã chứng minh vị thế an toàn của đồng USD không phải bất biến, mà phụ thuộc sống còn vào thương mại mở và hội nhập toàn cầu. Nếu Mỹ tự cô lập mình khỏi dòng chảy thương mại, các nền tảng củng cố sức mạnh USD sẽ bị suy yếu.
Nghiên cứu này được công bố tại hội nghị kinh tế của Viện Brookings, trong bối cảnh vai trò của đồng USD dưới thời Tổng thống Trump đang được quốc tế quan tâm đặc biệt. Đây không chỉ là câu chuyện kinh tế mà còn là vấn đề chiến lược bởi USD gắn liền với sức mạnh địa chính trị của Mỹ.
