Ngành tôm bứt tốc xuất khẩu nhưng đối mặt áp lực thuế và cạnh tranh

VOH - Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, ngành tôm ghi nhận kết quả xuất khẩu tích cực trong quý I/2025, với kim ngạch đạt 939 triệu USD, tăng 37% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, đằng sau bức tranh tăng trưởng này là những thách thức lớn về thuế quan, cạnh tranh và chi phí sản xuất.

Trung Quốc tiếp tục là thị trường dẫn đầu với kim ngạch 288 triệu USD, tăng 125%. Mỹ giữ vị trí thứ hai với 134 triệu USD, tăng 11%, nhờ hiệu ứng từ Triển lãm Thủy sản Bắc Mỹ 2025 tại Boston.

Tại EU, xuất khẩu tăng 33%, đạt 107 triệu USD, trong khi Nhật Bản và Hàn Quốc lần lượt tăng 20% và 16%.

Thị trường khối CPTPP cũng ghi nhận kim ngạch 269 triệu USD, tăng 40%, với Nhật Bản và Canada đóng vai trò chủ lực.

Dù giá xuất khẩu sang Mỹ giữ ở mức cao – tôm chân trắng 10,9 USD/kg và tôm sú 17,7 USD/kg – nhưng các thị trường châu Á lại chứng kiến giá giảm nhẹ, gây áp lực lợi nhuận lên doanh nghiệp.

Một rủi ro lớn đang đe dọa ngành tôm là sắc lệnh thuế đối ứng của Tổng thống Mỹ Donald Trump, dự kiến áp dụng từ tháng 7/2025 với mức thuế 46%.

Dù đã được tạm hoãn 90 ngày, sắc lệnh này nếu có hiệu lực sẽ khiến giá tôm Việt Nam tại Mỹ đội lên đáng kể, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng cạnh tranh.

Ngoài ra, Việt Nam đang đối mặt với hai vụ kiện chống bán phá giá và chống trợ cấp tại Mỹ.

Dù mức thuế CVD hiện tại là 2,84% – thấp hơn Ấn Độ và Ecuador – nhưng yêu cầu nghiêm ngặt về truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn chất lượng sẽ khiến chi phí tuân thủ tăng cao.

Việt Nam hiện phải cạnh tranh với các nước như Ecuador, Ấn Độ và Indonesia – những quốc gia có chi phí sản xuất thấp hơn hoặc vị trí địa lý gần các thị trường lớn. Ecuador hiện là quốc gia sản xuất tôm lớn nhất thế giới và tiếp tục mở rộng thị phần tại Mỹ nhờ lợi thế vận chuyển.

xuat khau thuy san  sg

Trong khi đó, Ấn Độ vẫn duy trì giá thấp dù phải chịu thuế cao, nhờ quy mô sản xuất lớn và đầu tư chế biến.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, để đạt mục tiêu xuất khẩu 4 tỷ USD trong năm 2025, ngành tôm cần tập trung vào ba trụ cột: mở rộng thị trường, đầu tư công nghệ và xây dựng thương hiệu.

Việc tận dụng các triển lãm quốc tế, nâng cấp dây chuyền chế biến theo chuẩn quốc tế như ASC, MSC, và quảng bá thương hiệu thủy sản Việt Nam sẽ là hướng đi quan trọng.

Việt Nam đang tích cực đàm phán với Mỹ để giảm áp lực từ các chính sách thương mại, đồng thời tận dụng các hiệp định tự do như CPTPP và EVFTA để tiếp cận thị trường mới.

Bình luận