Tin tứcTheo Inside U.S. Trade, trong bối cảnh đàm phán ngân sách liên bang giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa bế tắc trước hạn chót 30/9 (giờ Mỹ), các mức thuế mới do Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố tuần trước sẽ chính thức áp dụng từ ngày 1/10.
Thuế quan lần này nhắm vào xe tải, đồ nội thất và dược phẩm, theo Mục 232 Đạo luật Thương mại 1974, cho phép Tổng thống áp thuế nếu hàng nhập khẩu bị coi là đe dọa an ninh quốc gia.
Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) ngày 25/9 công bố kế hoạch ứng phó nguy cơ chính phủ đóng cửa, khẳng định vẫn duy trì các chức năng then chốt liên quan đến đối ngoại. Cơ quan này "sẽ lập danh sách từng ngày các nhân viên được miễn trừ dựa trên các sáng kiến/hoạt động được miễn trừ có mức độ ưu tiên cao nhất tại thời điểm đó theo quyết định của Trưởng cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ."
Ưu tiên hàng đầu là thực thi thuế quan theo Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) và duy trì đàm phán thương mại. Tuy nhiên, các hoạt động thường lệ như họp thỏa thuận khung về thương mại và đầu tư sẽ bị tạm ngừng.
Mỹ hiện thúc đẩy đàm phán với nhiều đối tác, trong đó có Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc. Washington và New Delhi đã nối lại thảo luận từ đầu tháng 9, dự kiến đạt thỏa thuận sơ bộ vào tháng 11. Trong khi đó, Mỹ và Trung Quốc duy trì liên lạc thường xuyên về các vấn đề then chốt, bao gồm cả thương vụ TikTok, trước hạn chót tháng 11. Với Hàn Quốc, thỏa thuận thuế quan ký hồi tháng 7 vẫn vướng mắc về cam kết đầu tư. Đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ, Đài Loan, Kenya và Botswana cũng đang được xúc tiến.
Nhà Trắng ngày 29/9 tổ chức cuộc họp giữa Tổng thống Trump và lãnh đạo lưỡng viện Quốc hội, song không đạt tiến triển nào trước thời hạn 0 giờ 1/10. Đây là lần đầu ông Trump gặp lãnh đạo đảng Dân chủ tại Nhà Trắng trong nhiệm kỳ hai. Phó Tổng thống JD Vance cáo buộc đảng Dân chủ "không làm điều đúng đắn", đẩy chính phủ tới nguy cơ đóng cửa.
Lãnh đạo phe Dân chủ thừa nhận cuộc thảo luận "thẳng thắn, cởi mở" nhưng nhấn mạnh vẫn còn khác biệt lớn, đặc biệt về chính sách chăm sóc sức khỏe. Đề xuất ngân sách của họ nhằm gia hạn trợ cấp từ Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (Affordable Care Act) và hủy bỏ cắt giảm Medicaid theo Đạo luật "To và Đẹp đẽ" (OBBB) mà ông Trump ký hồi tháng 7. Tuy nhiên, kế hoạch này không bao gồm chăm sóc sức khỏe miễn phí cho người nhập cư trái phép.
Đảng Cộng hòa lại chỉ trích ngược, cho rằng phe Dân chủ "đóng cửa chính phủ để tài trợ chăm sóc sức khỏe miễn phí cho người nhập cư trái phép" – một lập luận gây tranh cãi được Phó Tổng thống Vance cùng nhiều lãnh đạo đảng lặp lại.
Ngày 30/9, Thượng viện dự kiến bỏ phiếu về kế hoạch ngân sách ngắn hạn mà Hạ viện đã thông qua. Lãnh đạo phe đa số Thượng viện John Thune kỳ vọng tạo cơ hội cuối cùng để ngăn chặn kịch bản đóng cửa. Tuy nhiên, chưa có dấu hiệu hai bên sẵn sàng nhượng bộ.
Nếu chính phủ liên bang thực sự ngưng hoạt động, hàng triệu công chức và người dân phụ thuộc vào dịch vụ công sẽ bị ảnh hưởng nặng nề, khi chính quyền ông Trump đang ra tín hiệu sẽ sa thải hàng loạt nếu chính phủ đóng cửa. Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng thậm chí đã khuyến nghị các cơ quan "tận dụng cơ hội này để xem xét cắt giảm nhân sự".
