Tin tứcNhiều đại biểu bày tỏ sự đồng tình với hướng tiếp cận cởi mở, thực tiễn và đặt trọng tâm vào việc tháo gỡ rào cản cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.
Chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) nhấn mạnh, việc chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm trong quản lý điều kiện kinh doanh là bước đi phù hợp với thông lệ quốc tế, giúp giảm chi phí tuân thủ, thúc đẩy khởi nghiệp và sáng tạo.
Tuy vậy, đại biểu cũng cảnh báo nếu thiếu cơ chế hậu kiểm đủ chặt, minh bạch và hiệu quả thì chính sách này có thể trở thành kẽ hở cho các đối tượng lợi dụng. Bà dẫn chứng, thời gian qua đã có vụ việc phát hiện hơn 600 doanh nghiệp “ma” phát hành tới hơn 1 triệu hóa đơn khống với tổng giá trị giao dịch gần 64.000 tỉ đồng.
Để tránh tình trạng này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị quy định rõ các yêu cầu cụ thể cho hệ thống hậu kiểm, bao gồm việc liên thông dữ liệu giữa cơ quan thuế, hải quan, ngân hàng; kiểm tra thực địa và ứng dụng công nghệ số vào giám sát. Đồng thời, cần xác định cụ thể những lĩnh vực bắt buộc phải tiền kiểm dựa trên mức độ rủi ro và kinh nghiệm quốc tế, tránh tình trạng áp dụng thiếu đồng bộ hoặc quá lỏng lẻo.
Chính sách đất đai cần đồng bộ và minh bạch
Đại biểu Lê Thu Hà (Đoàn Lào Cai) cho rằng, chính sách hỗ trợ đất đai không chỉ đơn thuần là biện pháp hỗ trợ mà còn là một phần quan trọng của thể chế quản lý tài nguyên công. Bà đề xuất chiến lược sử dụng đất cần được xây dựng đồng bộ với chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ, linh hoạt và đổi mới sáng tạo - những đối tượng dễ chịu tác động bởi sự bất ổn của thể chế và môi trường kinh doanh.
Ba nguyên tắc quan trọng được đại biểu nhấn mạnh gồm: đảm bảo chính sách đất đai thống nhất với quy hoạch sử dụng đất, công khai thông tin đất đai thông qua cơ sở dữ liệu quốc gia có kết nối với hệ thống đăng ký doanh nghiệp và hạ tầng số địa phương, đồng thời phân định rõ giữa hỗ trợ có điều kiện và ưu đãi đặc biệt để tránh bị lợi dụng.
Đại biểu cũng lưu ý, dự thảo Nghị quyết giao UBND cấp tỉnh xác định tiêu chí và mức hỗ trợ cho thuê đất, tài sản công. Nếu thiếu cơ chế điều phối và nền tảng số hóa đồng bộ, mỗi địa phương có thể áp dụng khác nhau, dẫn đến khó khăn trong kiểm soát và thi hành chính sách. Bà đề xuất xây dựng nền tảng số chung, bảo đảm liên thông dữ liệu giữa các ngành và cập nhật theo thời gian thực, hỗ trợ phân bổ nguồn lực, giám sát chính sách và xác định rõ vai trò của Trung ương trong xây dựng chuẩn dữ liệu và tiêu chí pháp lý.
Hạn chế thanh kiểm tra trùng lặp, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp
Giải trình tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, các nội dung trong dự thảo nghị quyết nhằm thể chế hóa Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Nhiều chính sách được thiết kế theo hướng vượt trội, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ, cá nhân kinh doanh.
Về việc hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, Bộ trưởng cho biết quy định trong dự thảo cho phép sau 2 năm nếu khu công nghiệp chưa có doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp vào thuê, chủ đầu tư được quyền cho các doanh nghiệp khác thuê lại. Thông thường, để khu công nghiệp lấp đầy cần từ vài năm, nên thời gian này được coi là hợp lý để hoàn thiện hạ tầng và chuẩn bị mặt bằng kinh doanh. Đồng thời, Nhà nước hỗ trợ cả đối tượng thuê lẫn chủ đầu tư bằng chính sách khấu trừ tiền thuê đất.
Về quy định thanh, kiểm tra doanh nghiệp, Bộ trưởng nhấn mạnh nghị quyết quy định tối đa một lần/năm, trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng, nhằm giảm áp lực kiểm tra trực tiếp, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm mà không làm giảm hiệu lực quản lý Nhà nước. Việc này tạo môi trường kinh doanh thông thoáng nhưng vẫn kiểm soát tốt các hành vi vi phạm nếu có.
Kết luận thảo luận, nhiều ý kiến đại biểu đề nghị tiếp tục hoàn thiện cơ chế hậu kiểm, thiết lập nền tảng số quốc gia dùng chung, bảo đảm liên thông dữ liệu giữa các ngành và giữa trung ương với địa phương, đồng thời khẩn trương ban hành các hướng dẫn cụ thể để nghị quyết sớm đi vào thực tiễn, hỗ trợ kịp thời cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển vững chắc.
