Ngày 5/6, Bộ Tài chính Mỹ vừa công bố báo cáo tiền tệ bán niên đầu tiên dưới thời Tổng thống Donald Trump trong nhiệm kỳ mới với kết luận không quốc gia hay vùng lãnh thổ nào bị coi là “thao túng tiền tệ” trong năm 2024.
Danh sách giám sát các đối tác thương mại lớn có chính sách ngoại hối cần theo dõi đặc biệt đã tăng lên 9 cái tên bao gồm cả Việt Nam, Trung Quốc, Ireland, Thụy Sĩ và một số nền kinh tế châu Á.
Trung Quốc không bị dán nhãn thao túng tiền tệ nhưng Bộ Tài chính Mỹ vẫn đưa ra cảnh báo nghiêm khắc về sự thiếu minh bạch trong chính sách tỷ giá hối đoái giữa lúc đồng Nhân dân tệ đang chịu nhiều áp lực mất giá. Báo cáo đánh giá Trung Quốc cần “minh bạch hơn trong các hoạt động can thiệp thị trường” để đảm bảo sự công bằng trong thương mại quốc tế.

Bên cạnh Trung Quốc, danh sách giám sát tiền tệ lần này còn bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Singapore, Việt Nam, Đức, Ireland và Thụy Sĩ. Ireland và Thụy Sĩ là hai cái tên mới được bổ sung do thặng dư thương mại lớn với Mỹ và tài khoản vãng lai cao.
Theo tiêu chí của Bộ Tài chính Mỹ, các quốc gia sẽ được đưa vào danh sách giám sát nếu đáp ứng ít nhất hai trong ba điều kiện sau: Thặng dư thương mại song phương với Mỹ từ 15 tỷ USD trở lên; Thặng dư tài khoản vãng lai toàn cầu chiếm trên 3% GDP; Mua ngoại hối ròng một chiều liên tục, tương đương 2% GDP trong vòng 12 tháng.
Việt Nam vốn từng bị đưa vào diện giám sát trước đây, tiếp tục xuất hiện trong danh sách, phản ánh mối quan tâm kéo dài từ phía Mỹ về hoạt động can thiệp tỷ giá và thặng dư thương mại cao.
Bản báo cáo lần này bao quát năm cuối cùng của nhiệm kỳ Tổng thống Joe Biden nhưng được công bố chỉ vài giờ sau cuộc điện đàm đầu tiên giữa ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng.
Cuộc trao đổi được xem là bước mở đầu trong nỗ lực xoa dịu căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, vốn gia tăng thời gian gần đây do các tranh chấp liên quan đến đất hiếm và khoáng sản thiết yếu.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump từng dán nhãn thao túng tiền tệ cho Trung Quốc vào tháng 8/2019, một động thái gây chấn động thị trường tài chính toàn cầu. Mỹ đã rút lại đánh giá này vào đầu năm 2020, khi Bắc Kinh ký kết thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với Washington.